پیوند: http://karbobala.com/articles/info/339
محرّم شهر بکاء و تباکی و ماه احزان آل محمد صلی الله و علیه وآال و سلم است. محرّم ماه «بلی» گفتن به «أَلَسْتُ أَوْلی بِکمْ» در غدیر است. محرّم هنگام «لأَبْکینَّ لَک بَدَلَ الدُّموُعِ دَماً» است. محرّم ماه ابراز محبت شیعه به مقام ولایت و امامت ائمه هدی (ع) است. ماه اشک و عزاداری، ماه شیعه برای محبت، ماه کربلا و جلوه آن، ماه مقتل و سینهزنی، ماه احقاق حق است.اگر چنین است باید قبل از محرّم، ایامی را مراقب گوش و چشم و دست و زبان و سایر اعضای بدن بود و در مراعات حال آنها کوشید. باید مراقب آنچه میشنویم باشیم تا در ماه محرّم توفیق شنیدن مقتل، مرثیه، فضائل و مناقب اهل بیت (ع) بالاخص خامس آل عبا (ع) را داشته باشیم.
مراقبت از جسم و روح قبل از محرم
در هر زمان و مکان زبانی لب به سخن نگشاییم. از غیبت، تهمت، دروغ، و سخنان قبیح پرهیز کنیم. زبان را به صلوات و ذکر و استغفار معطر کنیم، تا خداوند توفیق دهد در این ماه زیارت عاشورا، مرثیه، اشعار سینهزنی و نام مبارک سید الشهداء (ع) بر زبانمان جاری شود. سعی کنیم مجرایی که محل عبور گلاب ناب است، به پلیدی و کثیفی آلوده نکنیم.
باید چشمها را برای اشک ریختن آماده نمود و نباید اجازه داد چشم به هر چه و هر کس که میخواهد نگاه کند.چشم را با نگاه به آیات قرآن، زیارت ائمه (ع)، ضریح مطهر ایشان و نام مبارکشان آماده کنیم، تا بیشتر و بهتر بتواند برای مظلومیت و مصائب حضرت اباعبدالله الحسین (ع) و اهل بیت و اصحاب نازنینش اشک بریزد. گرچه قطرات اشکی که میریزیم به برکت امام حسین (ع) پاک کننده جان و روان از تمام آلودگیهاست، ولی ما وظیفه داریم به استقبال آن اشک رویم. به خاطر احترامی که برای اشک قائلیم، بجاست اشکی که برای آقا و مولایمان میریزیم از چشمی پاک سرازیر شود.
باید دست را نیز زیر ذرهبین مراقبت و مواظبت قرار دهیم؛ چون قصد داریم با همین دست در ماه محرّم به نام امام حسین (ع)، حضرت علی اکبر، علی اصغر و زینب کبری (ع) ابراز ارادت و محبت کنیم و بر سر و سینه زنیم. با همین دست اشک چشمانمان را پاک کنیم، و بر پیشانی دست ماتم بگذاریم. با همین دست زنجیر بزنیم، و کفش عزاداران حضرت را جفت کنیم، و ظرف سفره حسینی را بشوییم.
با این پاها نباید به هر جا و سراغ هر کاری برویم. به زیارت رفتن، حرم رفتن، مسجد رفتن، در جماعت شرکت کردن، به مجالس اهل بیت (ع) رفتن، قضای حوائج برادران دینی، در راحتی پدر و مادر سعی نمودن و سایر کارهای خیر باعث میشود خدا توفیق بیشتر و بهتر برای رفتن به مجالس اهل بیت (ع) را به ما عنایت فرماید.
خودداری از خوردنِ مالِ شبههناک و مواظبت بر خوردن مال حلال، یکی دیگر از مقدمات مهم ورود به ماه محرم است.
سیره ائمه (ع) در ورود به ماه محرّم
امام رضا (ع) میفرماید:
محرّم ماهی است که اهل جاهلیت جنگ را در آن ماه حرام میدانستند، اما در همین ماه ذریه و زنان ما را اسیر کردند و خیمههای ما را آتش زدند و هر چه اموال در آنها داشتیم غارت کردند و درباره ما حرمت پیامبر (ص) را مراعات نکردند. روز حسین (ع) (روز شهادت آن جناب: عاشورا) چشمهای ما را از کثرت گریه و اشک زخم کرده و اشکهای ما را جاری ساخته و عزیز ما را در کربلا ذلیل نموده؛ و تا روز قیامت اندوه و گرفتاری برای ما باقی گذاشته است. پس بر مثل حسین (ع) گریهکنندگان گریه کنند؛ چون گریه بر او گناهان بزرگ را میریزد.[۴]امام صادق (ع) هر ساله ماه محرّم که فرا میرسید، حزن و اندوهشان شدید و گریههایشان بر مصیبت جدشان امام حسین (ع) زیاد میشد. مردم از جاهای دور و نزدیک نزد ایشان مشرف میشدند و شهادت حضرت اباعبدالله (ع) را به ایشان تسلیت عرض میکردند و سپس همگی با هم بر مصیبت امام حسین (ع) گریه و زاری میکردند.
هنگامی که عزاداریها تمام میشد، امام صادق (ع) رو به مردم کرده میفرمود: ای مردم! بدانید که امام حسین (ع) نزد خدای خود زنده است و مورد رحمت و عنایت خداوند متعال قرار دارد. او همیشه به سپاه و محل شهادت خود و شهیدان کربلا مینگرد و زائران و گریهکنندگان و اقامه کنندگان عزایش را میبیند. آن حضرت آگاهتر است به آنها و نامشان و نام پدرانشان و درجات و جایگاهشان در بهشت.
امام حسین (ع) گریه کننده بر خود را میبیند و برایش استغفار نموده، از جدّ بزرگوار و پدر و مادر و برادرش نیز میخواهد که برای گریهکنندگان بر مصائب و اقامه کنندگان عزای آن حضرت استغفار کنند، و میفرماید: «اگر زائران و گریهکنندگان بر من میدانستند که چه پاداشی نزد خداوند دارند، همانا خوشحالیشان بیشتر از جزعشان میبود. زائرین و گریهکنندگان بر من با سرور به سوی خانواده خود برمیگردند و از جای خود برنمیخیزند مگر آنکه مانند روز تولدشان از گناه پاک شده باشند.
شیعیان و دوستان اهل بیت (ع) ۴۰ یا ۵۰ روز برای درک بهتر فیوضاتِ ماه محرّم مراقبت و مواظبت داشتهاند؛ و در دهه اول برای عزاداری و عرض ارادت و نثار اشک آماده میشدند. به خصوص در روز عاشورا اشک فراوان میریختند؛ زیرا خداوند ملائکهای مخصوص جمعآوری اشکها در روز عاشورا قرار داده است.
آداب کلی عزاداری
عمق مصیبت و یادآوری آن، میل به خوردن و آشامیدن را از انسان دور میکند. حتی آنگاه که لقمه نانی برای سدّ جوع و قوت در عزاداری به دهان میگذارد، با شرمندگی و چشمانی اشکبار میخورد. گویا در این فکر است که «کیفَ آکلُ، و قد قُتِلَ ابْنُ رَسُولِ اللهِ جائِعاً …»؟! چگونه بخورم در حالی که پسر پیامبر (ص) را گرسنه شهید کردند و چگونه بیاشامم در حالی که آقای مرا با جگر تشنه شهید کردند!
دیدن آب و احساس سردی و خنکی آن و یاد آن حضرت پس از نوشیدنِ آب، سوز سینه و محبت را افزون میکند.
اینک به عنوان یک عزادار هر صبح و شام به مولایمان صاحب الزمان (ع) که صاحب عزاست تسلیت میگوییم.
لباس مشکی میپوشیم که حضرتش را در حزن و اندوه یاری نماییم و به همه کسانی که ما را میبینند اعلام کنیم که ما عزادار فرزند رسول خداییم؛ و عزادار امام و مولایمان هستیم.
به فکر خضاب و اصلاح و شانه زدن نیستیم؛ چرا که پریشانی احوال عزیزانمان در نظرمان جلوه میکند.
از عطر نشاط آور استفاده نمیکنیم، و با گلاب مجلس عزاداران را که به عطر معنوی و الهی نیز معطر است، عطرآگین میکنیم.
آرام و اندک سخن میگوییم؛ زیرا عزادار و ماتم زدهایم. از خنده و شوخی و هر حرف و عمل و نگاهی که حالت حزن را از ما بگیرد پرهیز میکنیم. هنگام برخورد با دیگران، مصیبت امام حسین (ع) را به آنها تسلیت میگوییم. مشتاقیم که خدمتی به مجلس عزاداری و عزاداران کنیم.
با ادب وارد مجالس عزاداری میشویم؛ زیرا معصومین (ع) در آن مجالس حضور دارند.
برای سلامتی عزاداران دعا میکنیم و به آنها احترام میگذاریم. با تأسّی به مولایمان امام صادق (ع)، برای زائرین قبر مولای مظلوم و غریبمان دعا میکنیم.
دست به دعا و توسل برمیداریم که خداوند توفیق شرکت بیشتر در مجالس را به ما مرحمت فرماید. در مجالس از امام حسین (ع) اشک و سوز میخواهیم که خود درک مصیبت است.
با طهارت به مجالس میرویم. از خوردنی و نوشیدنی مجالس عزا، با افتخار و احترام به آن و دست اندرکاران آن استفاده میکنیم.
خانواده و اطرافیان را با لباس عزا و عزاداری آشنا میسازیم.
بر قاتلین آن حضرت (ع) و ظالمین ایشان هر روز لعن و نفرین میکنیم. زیارت آن حضرت و سلام بر آن آقا را ذکر خلوت و آشکار خود میدانیم.
از مطالعه مقتل و تاریخ زندگانی آن حضرت و اهل بیت و اصحابش غافل نمیشویم، که درک مصائب را عمیقتر میکند.
در رفت و آمد مجالس، خروج حضرت را با اهل بیت و فرزندان و خواهران (ع) از مدینه تا مکه و از مکه تا کربلا و پس از آن به کوفه و شام را به یاد میآوریم.
سقایی و سیراب کردن دیگران به یاد لب تشنگان کربلا، از آداب و سنن حسنه محبین در این ماه است.
سعی میکنیم از سیر شدن و سیراب کردن خود مثل بقیه ایام سال خودداری کنیم. بهترین اوقاتمان را برای مجالس و سوز و اشک قرار میدهیم و در طول روز و شب هنگامی که بیداریم به فکر و اندیشه کربلا، تشنگی، اسرا، اطفال، گرمی هوا و بدنهای عریان میافتیم، مخصوصاً اگر در حال رفتن به مجالس باشیم.
مجالس اهل بیت: مجالس استغفار
امام صادق (ع)به داود بن سرحان فرمود: ای داود، به شیعیان ما سلام رسان و از جانب من به ایشان بگو:
صفحات: 1· 2
مسلم بن عقیل کیست و چه کرد؟ ایشان از جهت نسب به خاندان بنی هاشم باز میگردد. جدش ابوطالب عموی پیامبر و عمویش حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب (ع) است. یکی از فضایلی که برای مسلم بن عقیل بیان کردهاند این است که گفته میشود پیامبر اکرم (ص) به حضرت امیرالمؤمنین علی (ع) فرمودهاند که یا علی! من عقیل را به دو جهت دوست دارم؛ یکی به خاطر خودش و دیگری به خاطر فرزندش مسلم که در راه حسینت (ع) کشته خواهد شد، و نیز نقل کردهاند که پس از این سخنان حضرت رسول خدا (ص) به قدری گریستند که اشکهایشان بر روی سینهی آن حضرت چکید. گفتهاند ایشان در حالی که به شدت میگریستند فرمودند که من به خدا از آنچه که پس از من بر خاندانم میگذرد شکایت میبرم.
اینکه مسلم بن عقیل (ع) بخشی از دوران کودکی خویش را در زمان پیامبر اکرم (ص) گذرانده باشد یا نه میان تاریخنگاران اختلاف است، اما آنچه مُسلّم است حضور وی در جوانی در نظام حکومتی حضرت امیرالمؤمنین(ع) در برخی مسئولیتهای موقت نظامی تأیید شده است.
گفتهاند که وی در اوایل جوانی با یکی از دختران حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) به نام رقیه ازدواج کرد و بدین ترتیب داماد آن حضرت شد. این را نیز به عنوان یکی از فضایل مسلم بن عقیل (ع)
صفحات: 1· 2
چراعرفه؟
آنگاه که جبرئيل (ع) مناسك حج را به حضرت ابراهيم (ع) ميآموخت، چون به عرفه رسيد به او گفت : «عرفت؟» يعني «ياد گرفتي؟» و او پاسخ داد آري. لذا به اين نام خوانده شد.
ـ وجه ديگر اينكه مردم از اين جايگاه و در اين سرزمين به گناه خود اعتراف ميكنند.
ـ بعضي ديگر هم آن را جهت تحمل صبر و رنجي ميدانند كه براي رسيدن به آن بايد متحمل شد ؛ چرا كه يكي از معاني «عرف» صبر و شكيبايي و تحمل است.
حضرت آدم (ع) در عرفات
مطابق روايتي از امام صادق(ع)، وقتي جد اعلاي ما حضرت آدم (ع) از باغ بهشتي به زمين فرود آمد، چهل روز هر بامداد بر فراز كوه صفا با چشم گريان در حال سجده بود. جبرئيل (ع)، فرود آمد و پرسيد:
ـ چرا مي گريي، اي آدم؟
ـ چرا نگريم در حاليكه از جوار خداوند به اين دنيا فرود آمده ام؟
ـ به درگاه خدا توبه كن و بسوي او بازگرد.
ـ چگونه ؟
جبرئيل در روز هشتم ذيحجه آدم را به مني برد، آدم شب را در آنجا ماند و صبحگاهان عازم صحراي عرفات شد. جبرئيل هنگام خروج از مكه، احرام بستن و لبيك گفتن را به او آموخت و چون عصر روز عرفه فرا رسيد، آدم را به غسل فرا خواند و پس از نماز عصر، او را به وقوف در عرفات دعوت کرد و كلماتي را كه از پروردگار دريافت كرده بود به وي تعليم داد، اين كلمات عبارت بودند از:
سبحانك اللهم و بحمدك
لا اله الا انت
علمت و ظلمت نفسي
واعترفت بذنبي
اغفر لي انك انت الغفور الرحيم
يعني:
جز تو خدايي نيست
كار بدي كردم و بر خود ظلم نمودم
اينك به گناه خود اعتراف ميكنم
مرا ببخش كه تو بخشنده و مهرباني.
آدم (ع) تا غروب آفتاب همچنان دعا ميکرد و با تضرع اشك ميريخت. وقتي كه آفتاب غروب كرد همراه جبرئيل روانه مشعر شد و شب را آنجا گذراند. صبحگاهان در مشعر بپاخاست و به دعا پرداخت… تا اينكه سرانجام بخشيده شد …
منبع:موسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر
«در میان تعجب حاضرین به جای نشستن روی صندلیهای مجلس روی زمین نشست و چند نفر از نمایندگان نیز به نشانه احترام روی زمین کنار وی نشستند.» «در میان تعجب حاضرین به جای نشستن روی صندلیهای مجلس روی زمین نشست و چند نفر از نمایندگان نیز به نشانه احترام روی زمین کنار وی نشستند.» به گزارش پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی، آیتالله سید محمود طالقانی خواستار تشکیل مجلس در مسجد بود و با استناد به مجلس مسلمانان در صدر اسلام که به شکل دایره روی زمین نشسته و مجلس آنها صدر و ذیل نداشت تا جایی که واردین و نمایندگان قبایل و کشورهای خارجی رسول خدا را چون هیچگونه امتیازی در جایگاه و لباس از دیگران نداشت نمیشناختند، خود نیز در جلسه افتتاحیه مجلس خبرگان (28 مرداد 1358) هنگامی که با کمی تاخیر وارد مجلس شد در میان تعجب حاضرین به جای نشستن روی صندلیهای مجلس روی زمین نشست و چند نفر از نمایندگان نیز به نشانه احترام با ترک صندلیهایشان روی زمین کنار وی نشستند. در فاصله تنفس جلسه اول و دوم، بسیاری از نمایندگان و علما و روحانیون عضو مجلس دور تا دور طالقانی روی زمین نشستند و به بحث پرداختند. در این حین وقتی آیتالله بهشتی از ایشان خواستند که در صورت امکان برای جلوگیری از سوء تعبیر طبق آییننامه بر جایگاه خود بنشینند، طالقانی جواب داد: «قبلا به من گفتند که این کار خلاف آییننامه است و من جواب دادم که جریمه آن را هر چه هست، میدهم. من دوست داشتم به جای این کاخ در مسجد جلسات را برگزار میکردیم … وقتی میگوییم که مسجد جای همهگونه جلسات بحث و بررسی و تصمیمگیریهای سیاسی و نظامی است چرا خودمان رعایت نمیکنیم؟» هر چند که طالقانی تا زمانی که در قید حیات بود از 14 جلسه مجلس تنها در پنج جلسه به طور کامل شرکت کرد و در سه جلسه نیز با تاخیر حاضر شد و در اکثر ساعات حضور نیز بیشتر در حال تفکر و سکوت و نگرانی روی زمین مینشست، با این وجود تاثیر و سهم طالقانی در بررسی قانون اساسی جمهوری اسلامی در تاریخ انقلاب اسلامی و در همین ساعاتی که حضور داشت، فراموشنشدنی و ماندگار است.
منبع:
به نقل از پایگاه خبری تحلیلی پارسینه
1ذی حجه:
- ازدواج حضرت علی علیه السلام و حضرت فاطمه زهرا سلام اله علیها - سال دوم هجری.
- تولد حضرت ابراهیم خلیل الله علیه السلام.
- صدور فرمان تاریخی حضرت امام خمینی قدس سره مشهور به منشور انقلاب به زائران بیت الله الحرام 1407 قمری.
2 ذی حجه:
- درگذشت آیت الله محقق داماد 1388 قمری.
3 ذی حجه:
- اعزام حضرت علی علیه السلام به جای ابوبكر برای ابلاغ سوره برائت در مراسم حج از سوی پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم ۹ قمری.
- ورود پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم به مکه معظمه در سفر حجه الوداع 10 قمری.
- درگذشت عالم جلیل القدر حاج ملا هاشم خراسانی مولف منتخب التواریخ 1352 قمری.
5 ذی حجه:
- شهادت امام محمّد تقی علیه السلام بنابر قولی 220 قمری.
- رحلت آیت الله حاج شیخ محمد حسین غروی اصفهانی معروف به کمپانی 1361 قمری
6 ذی حجه:
- مرگ منصور دوانقی - 158 هجری.
-جمعه خونین و سیاه و شهادت مظلومانه زائران خانه خدا در مکه معظمه به دست آل سعود.
7 ذی حجه:
- شهادت امام محمد باقر علیه السلام 114هجری قمری.
- رحلت آیت الله حاج سید محمدتقی خوانساری 1371 قمری.
8 ذی حجه:
- زندانی شدن امام موسی كاظم علیه السلام در زندان بصره 179 هجری قمری.
- نخستین حج حضرت ابراهیم علیه السلام و حضرت اسماعیل علیه السلام.
- استقرار مراسم حج در ذی حجّه - سال دهم هجری قمری.
- روز ترویه وآغاز مراسم حج تمتّع.
- حرکت امام حسین علیه السلام از مكه معظمه به سوی کوفه 60 هجری قمری.
- واقعه فخّ و شهادت حسین بن علی بن حسن - سال 169 هجری قمری.
9 ذی حجه:
- روز عرفه – روز نیایش و توبه.
-واقعه سدّ ابواب و استثنای حضرت علی علیه السلام - سال دوّم قمری.
-شهادت مسلم بن عقیل علیه السلام و هانی بن عروه علیه السلام در كوفه 60 هجری قمری.
-رحلت آیت الله سید ابوالحسن اصفهانی 1365 قمری.
10 ذی حجه:
- عید سعید قربان .
- درگذشت مفسر بزرگ قرآنی ابو علی فضل بن حسن طبرسی مولف تفسیر مجمع البیان و … 548 ق.
- مرگ ابوالعّباس سفّاح - سال 136 هجری قمری
11 ذی حجه:
- وفات واقدی صاحب المغازی دانشمند و مورخ بزرگ اسلامی 207 هجری قمری.
- درگذشت آیت الله میرزا جواد ملکی تبریزی 1342 قمری.
- درگذشت آیت الله محمدباقر بیرجندی 1352 قمری.
12 ذی حجه:
- درگذشت آیت الله میرزا باقر آشتیانی 1404 قمری.
13 ذی حجه:
- درگذشت آیت الله محمد تقی شیرازی 1338 قمری.
- درگذشت آیت الله شیخ آقا بزرگ تهرانی 1398 قمری.
- روز بزرگداشت شیخ مفید علیه الرحمه.
14 ذی حجه:
- معجزه شق القمر از سوی پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم.
15 ذی حجه:
- میلاد مسعود امام علی النّقی علیه السلام 212 هجری قمری.
17 ذی حجه:
- درگذشت آیت الله سید مرتضی فیروز آبادی مولف فضائل الخمسه و عنایة الاصول 1410 قمری.
18 ذی حجه:
- رهایی حضرت ابراهیم علیه السلام از آتش نمرودیان.
- پیروزی حضرت موسی علیه السلام بر سحره فرعون.
- منصوب شدن یوشع بن نون به جانشینی حضرت موسی علیه السلام .
- منصوب شدن آصف بن برخیا به جانشینی سلیمان بن داوود علیهما السلام .
- منصوب شدن شمعون صفا به جانشینی حضرت عیسی بن مریم علیهما السلام .
- منصوب شدن امیرالمومنین علی علیه السلام به جانشینی پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم. روز مبارک عید سعید غدیر خم.
- كشته شدن عثمان بن عفان 35 هجری قمری.
- اقدا م مردم برای بیعت با امام علی علیه السلام 35 هجری قمری.
- درگذشت خواجه نصیرالدین طوسی 672 قمری.
- درگذشت محقق کرکی 940 قمری.
- درگذشت آیت الله حاج آقا رحیم ارباب 1396 قمری.
19 ذی حجه:
- هجوم وحشیانه عوامل پهلوی به حرم امام رضا علیه السلام 1398 قمری.
- درگذشت آیت الله میرزا مهدی غروی اصفهانی 1365 قمری
20 ذی حجه:
- رحلت آیت الله ملا محمدکاظم خراسانی مولف کفایة الاصول 1329 قمری.
- درگذشت شیخ محمد تقی ادیب نیشابوری مشهور به ادیب دوم 1396 قمری .
22 ذی حجه:
- شهادت میثم تمّار در كوفه 60 هجری قمری.
- درگذشت حکیم الهی حاج ملا هادی سبزواری 1290 قمری .
- رحلت آیت الله شیخ مجتبی قزوینی 1386 قمری.
23 ذی حجه:
- صدور توقیع مبارک حضرت صاحب الامر علیه السلام برای شیخ مفید 412 قمری .
- درگذشت محدث خبیر حاج شیخ عباس قمی .1359 قمری.
- درگذشت حاج شیخ مرتضی نجفی بروجردی 1418 قمری.
24 ذی حجه:
- مباهله پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله و سلم با نصارای نجران 10 هجری قمری.
- خاتم بخشی حضرت علی علیه السلام به مستمند در رکوع و نزول آیه ولایت.
- درگذشت حاج شیخ مرتضی آشتیانی 1365 قمری.
25 ذی حجه:
- نزول سوره هل اتی در شأن حضرت علی علیه السلام و اهل بیت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم به سبب اطعام مسکین و یتیم و اسیر.
27 ذی حجه:
- كشته شدن عمر بن خطاب به دست فیروز ابو لؤلؤ 23 قمری.
- انقراض دولت بنی امیه 132 قمری
28 ذی حجه:
واقعه حرّه و قتل عام اهالی مدینه و شهادت عبدالله بن حنظله 63 هجری قمری.
منبع:
به نقل از سایت شیعه12