پیوند: http://karbobala.com/articles/info/339

محرّم شهر بکاء و تباکی و ماه احزان آل محمد صلی الله و علیه وآال و سلم است. محرّم ماه «بلی» گفتن به «أَلَسْتُ أَوْلی بِکمْ» در غدیر است. محرّم هنگام «لأَبْکینَّ لَک بَدَلَ الدُّموُعِ دَماً» است. محرّم ماه ابراز محبت شیعه به مقام ولایت و امامت ائمه هدی (ع) است. ماه اشک و عزاداری، ماه شیعه برای محبت، ماه کربلا و جلوه آن، ماه مقتل و سینه‌زنی، ماه احقاق حق است.اگر چنین است باید قبل از محرّم، ایامی را مراقب گوش و چشم و دست و زبان و سایر اعضای بدن بود و در مراعات حال آنها کوشید. باید مراقب آنچه می‌شنویم باشیم تا در ماه محرّم توفیق شنیدن مقتل، مرثیه، فضائل و مناقب اهل بیت (ع) بالاخص خامس آل عبا (ع) را داشته باشیم.

مراقبت از جسم و روح قبل از محرم

  در هر زمان و مکان زبانی لب به سخن نگشاییم. از غیبت، تهمت، دروغ، و سخنان قبیح پرهیز کنیم. زبان را به صلوات و ذکر و استغفار معطر کنیم، تا خداوند توفیق دهد در این ماه زیارت عاشورا، مرثیه، اشعار سینه‌زنی و نام مبارک سید الشهداء (ع) بر زبانمان جاری شود. سعی کنیم مجرایی که محل عبور گلاب ناب است، به پلیدی و کثیفی آلوده نکنیم.

باید چشم‌ها را برای اشک ریختن آماده نمود و نباید اجازه داد چشم به هر چه و هر کس که می‌خواهد نگاه کند.چشم را با نگاه به آیات قرآن، زیارت ائمه (ع)، ضریح مطهر ایشان و نام مبارکشان آماده کنیم، تا بیشتر و بهتر بتواند برای مظلومیت و مصائب حضرت اباعبدالله الحسین (ع) و اهل بیت و اصحاب نازنینش اشک بریزد. گرچه قطرات اشکی که می‌ریزیم به برکت امام حسین (ع) پاک کننده جان و روان از تمام آلودگی‌هاست، ولی ما وظیفه داریم به استقبال آن اشک رویم. به خاطر احترامی که برای اشک قائلیم، بجاست اشکی که برای آقا و مولایمان می‌ریزیم از چشمی پاک سرازیر شود.

باید دست را نیز زیر ذره‌بین مراقبت و مواظبت قرار دهیم؛ چون قصد داریم با همین دست در ماه محرّم به نام امام حسین (ع)، حضرت علی اکبر، علی اصغر و زینب کبری (ع) ابراز ارادت و محبت کنیم و بر سر و سینه زنیم. با همین دست اشک چشمانمان را پاک کنیم، و بر پیشانی دست ماتم بگذاریم. با همین دست زنجیر بزنیم، و کفش عزاداران حضرت را جفت کنیم، و ظرف سفره حسینی را بشوییم.

با این پاها نباید به هر جا و سراغ هر کاری برویم. به زیارت رفتن، حرم رفتن، مسجد رفتن، در جماعت شرکت کردن، به مجالس اهل بیت (ع) رفتن، قضای حوائج برادران دینی، در راحتی پدر و مادر سعی نمودن و سایر کارهای خیر باعث می‌شود خدا توفیق بیشتر و بهتر برای رفتن به مجالس اهل بیت (ع) را به ما عنایت فرماید.

خودداری از خوردنِ مالِ شبهه‌ناک و مواظبت بر خوردن مال حلال، یکی دیگر از مقدمات مهم ورود به ماه محرم است.

سیره ائمه (ع) در ورود به ماه محرّم

امام رضا (ع) می‌فرماید:

 محرّم ماهی است که اهل جاهلیت جنگ را در آن ماه حرام می‌دانستند، اما در همین ماه ذریه و زنان ما را اسیر کردند و خیمه‌های ما را آتش زدند و هر چه اموال در آنها داشتیم غارت کردند و درباره ما حرمت پیامبر (ص) را مراعات نکردند. روز حسین (ع) (روز شهادت آن جناب: عاشورا) چشم‌های ما را از کثرت گریه و اشک زخم کرده و اشک‌های ما را جاری ساخته و عزیز ما را در کربلا ذلیل نموده؛ و تا روز قیامت اندوه و گرفتاری برای ما باقی گذاشته است. پس بر مثل حسین (ع) گریه‌کنندگان گریه کنند؛ چون گریه بر او گناهان بزرگ را می‌ریزد.[۴]امام صادق (ع) هر ساله ماه محرّم که فرا می‌رسید، حزن و اندوهشان شدید و گریه‌هایشان بر مصیبت جدشان امام حسین (ع) زیاد می‌شد. مردم از جاهای دور و نزدیک نزد ایشان مشرف می‌شدند و شهادت حضرت اباعبدالله (ع) را به ایشان تسلیت عرض می‌کردند و سپس همگی با هم بر مصیبت امام حسین (ع) گریه و زاری می‌کردند.

هنگامی که عزاداری‌ها تمام می‌شد، امام صادق (ع) رو به مردم کرده می‌فرمود: ای مردم! بدانید که امام حسین (ع) نزد خدای خود زنده است و مورد رحمت و عنایت خداوند متعال قرار دارد. او همیشه به سپاه و محل شهادت خود و شهیدان کربلا می‌نگرد و زائران و گریه‌کنندگان و اقامه کنندگان عزایش را می‌بیند. آن حضرت آگاه‌تر است به آنها و نامشان و نام پدرانشان و درجات و جایگاهشان در بهشت.

امام حسین (ع) گریه کننده بر خود را می‌بیند و برایش استغفار نموده، از جدّ بزرگوار و پدر و مادر و برادرش نیز می‌خواهد که برای گریه‌کنندگان بر مصائب و اقامه کنندگان عزای آن حضرت استغفار کنند، و می‌فرماید: «اگر زائران و گریه‌کنندگان بر من می‌دانستند که چه پاداشی نزد خداوند دارند، همانا خوشحالی‌شان بیشتر از جزعشان می‌بود. زائرین و گریه‌کنندگان بر من با سرور به سوی خانواده خود برمی‌گردند و از جای خود برنمی‌خیزند مگر آنکه مانند روز تولدشان از گناه پاک شده باشند.

شیعیان و دوستان اهل بیت (ع) ۴۰ یا ۵۰ روز برای درک بهتر فیوضاتِ ماه محرّم مراقبت و مواظبت داشته‌اند؛ و در دهه اول برای عزاداری و عرض ارادت و نثار اشک آماده می‌شدند. به خصوص در روز عاشورا اشک فراوان می‌ریختند؛ زیرا خداوند ملائکه‌ای مخصوص جمع‌آوری اشک‌ها در روز عاشورا قرار داده است.

آداب کلی عزاداری

 عمق مصیبت و یادآوری آن، میل به خوردن و آشامیدن را از انسان دور می‌کند. حتی آنگاه که لقمه نانی برای سدّ جوع و قوت در عزاداری به دهان می‌گذارد، با شرمندگی و چشمانی اشکبار می‌خورد. گویا در این فکر است که «کیفَ آکلُ، و قد قُتِلَ ابْنُ رَسُولِ اللهِ جائِعاً …»؟! چگونه بخورم در حالی که پسر پیامبر (ص) را گرسنه شهید کردند و چگونه بیاشامم در حالی که آقای مرا با جگر تشنه شهید کردند!

دیدن آب و احساس سردی و خنکی آن و یاد آن حضرت پس از نوشیدنِ آب، سوز سینه و محبت را افزون می‌کند.

اینک به عنوان یک عزادار هر صبح و شام به مولایمان صاحب الزمان (ع) که صاحب عزاست تسلیت می‌گوییم.

لباس مشکی می‌پوشیم که حضرتش را در حزن و اندوه یاری نماییم و به همه کسانی که ما را می‌بینند اعلام کنیم که ما عزادار فرزند رسول خداییم؛ و عزادار امام و مولایمان هستیم.

به فکر خضاب و اصلاح و شانه زدن نیستیم؛ چرا که پریشانی احوال عزیزانمان در نظرمان جلوه می‌کند.

از عطر نشاط آور استفاده نمی‌کنیم، و با گلاب مجلس عزاداران را که به عطر معنوی و الهی نیز معطر است، عطرآگین می‌کنیم.

آرام و اندک سخن می‌گوییم؛ زیرا عزادار و ماتم زده‌ایم. از خنده و شوخی و هر حرف و عمل و نگاهی که حالت حزن را از ما بگیرد پرهیز می‌کنیم. هنگام برخورد با دیگران، مصیبت امام حسین (ع) را به آنها تسلیت می‌گوییم. مشتاقیم که خدمتی به مجلس عزاداری و عزاداران کنیم.

با ادب وارد مجالس عزاداری می‌شویم؛ زیرا معصومین (ع) در آن مجالس حضور دارند.

برای سلامتی عزاداران دعا می‌کنیم و به آنها احترام می‌گذاریم. با تأسّی به مولایمان امام صادق (ع)، برای زائرین قبر مولای مظلوم و غریبمان دعا می‌کنیم.

دست به دعا و توسل برمی‌داریم که خداوند توفیق شرکت بیشتر در مجالس را به ما مرحمت فرماید.  در مجالس از امام حسین (ع) اشک و سوز می‌خواهیم که خود درک مصیبت است.

با طهارت به مجالس می‌رویم. از خوردنی و نوشیدنی مجالس عزا، با افتخار و احترام به آن و دست اندرکاران آن استفاده می‌کنیم.

خانواده و اطرافیان را با لباس عزا و عزاداری آشنا می‌سازیم.

بر قاتلین آن حضرت (ع) و  ظالمین ایشان هر روز لعن و نفرین می‌کنیم. زیارت آن حضرت و سلام بر آن آقا را ذکر خلوت و آشکار خود می‌دانیم.

از مطالعه مقتل و تاریخ زندگانی آن حضرت و اهل بیت و اصحابش غافل نمی‌شویم، که درک مصائب را عمیق‌تر می‌کند.

در رفت و آمد مجالس، خروج حضرت را با اهل بیت و فرزندان و خواهران (ع) از مدینه تا مکه و از مکه تا کربلا و پس از آن به کوفه و شام را به یاد می‌آوریم.

سقایی و سیراب کردن دیگران به یاد لب تشنگان کربلا، از آداب و سنن حسنه محبین در این ماه است.

سعی می‌کنیم از سیر شدن و سیراب کردن خود مثل بقیه ایام سال خودداری کنیم. بهترین اوقاتمان را برای مجالس و سوز و اشک قرار می‌دهیم و در طول روز و شب هنگامی که بیداریم به فکر و اندیشه کربلا، تشنگی، اسرا، اطفال، گرمی هوا و بدن‌های عریان می‌افتیم، مخصوصاً اگر در حال رفتن به مجالس باشیم.

مجالس اهل بیت: مجالس استغفار 

امام صادق (ع)به داود بن سرحان فرمود: ای داود، به شیعیان ما سلام رسان و از جانب من به ایشان بگو:

صفحات: 1· 2