موضوع: نقش حضرت خدیجه در گسترش اسلام

تدوین :دانش پژوهان مدرسه علمیه کوتر (س)

حضرت خديجه قبل از ازدواج با پيامبر (ص) ثروتمندترين شخص جزيره العرب بود و حدود هشتاد هزار شتر داشت،  کاروان هاي تجارتي او شب و روز در طائف، يمن، شام، مصر و ساير بلاد در حرکت بودند، برده هاي بسياري داشت که به تجارت مشغول بودند. حضرت خدیجه  بانویی بود که در ناز و نعمت زندگی میکرد و از مال دنیا چیزی کم نداشت .از ايثار و فداکاري بسيار عجيب خديجه اينکه، پس از ازدواج با پيامبر همه ي اموالش را در اختيار پيامبر قرار داد تا آن حضرت هر گونه که مي خواهد آن اموال را در راه خدا به مصرف برساند، چنین فداکاری بزرگی در جامعه ای که مال و ثروت را مایه ی فخر و مباهات میدانستند و کاری به اخلاق و اخلاق مداری نداشتند،بی سابقه بوده اما خدیجه (س)از مال و ثروت خود چشم پوشید و به جای چند برابر کردن اموال خود همه آن را در راه اسلام و قرآن فداکرد وچه بسا اگر این فداکاری ایشان نبود اسلام در آن زمان گسترش نمی یافت .
مصرف هاي اموال خديجه
رسول خدا مي فرمايند:«هيچ مالي به من سود نبخشيد، آن گونه که ثروت خديجه به من سود بخشيد.»
1-پيامبر از اموال خديجه بدهکاران را از قيد بدهکاري آزاد مي کرد، به تهيدستان کمک مي نمود، به بينوايان و يتيمان رسيدگي ميکرد، مسلماناني که از مکه به مدينه هجرت مي کردند و مشرکان مال هاي آنان را مصادره مي کردند، پيامبر به آنان کمک مي کرد تا خود را به مدينه برسانند. کوتاه سخن آنکه: پيامبر هرگونه که صلاح مي دانست از اموال خديجه استفاده مي نمود.
2- هنگامي که پيامبر(پانزده سال قبل از بعثت)با خديجه ازدواج کرد حليمه سعديه، مادر رضاعي پيامبر روزي به مکه آمد و از قحطي و خشکسالي آن سال شکايت کرد، پيامبر اين موضوع را با خديجه در ميان گذاشت و خديجه چهل شتر و گوسفند به حليمه بخشيد، او با شادماني به سوي خاندانش بازگشت، پس از طلوع اسلام حليمه به همراه شوهرش به مکه آمد و مسلمان شدند.
3- در آستانه ازدواج پيامبر با خديجه، وقتي ورقه بن نوفل پسر عموي خديجه، سخن از فقر پيامبر به ميان آورد، خديجه گفت: «اذا کان ماله قليلا فمالي کثيرا» اگر مال او اندک است، مال من بسيار است. و شعري خواند که مصرع دومش اين است:«فما المال الا مثل قلم الاظفار» ثروت در برابر او جزمانند گرفتن ناخن ها نيست.  يعني ثروتم را از خودم جدا کرده همه را در اختيار او قرار مي دهم.
4-در ماجراي سه يا چهار سال محاصره ي شعب ابيطالب، (چنان چه خاطر نشان مي شود) در متن روايت آمده:«و انفق ابو طالب و خديجه جميع مالها» ابوطالب و خديجه همه ي اموال خود را براي حفظ اسلام و محاصره شدگان انفاق نمودند.
طبق بعضي روايات در ماجراي محاصره اقتصادي، از اموال خديجه ديگر چيزي باقي نمانده بود و خديجه گفت:«چيزي جز دو پوست که هنگام استراحت يکي را زير انداز و ديگري را رو انداز قرار مي دهيم.»
اين انفاق واِيثار خدِيجه است که پِيامبر مِي فرماِيد: «ما قام الاسلام الا بسيف علي و ثروه خديجه.» اسلام جز به شمشير علي و ثروت خديجه برپا نشد.
آري بيشتر ِي ثروت خديجه در اين سه يا چهار سال محاصره به مصرف رسيد، چراکه بني هاشم و پيامبر در شعب ابيطالب در محاصره شديد مشرکان بودند، در اين مدت ابوالعاس بن ربيع داماد خديجه، شتر ها را مي آورد و با آن ها گندم و خرما حمل مي کرد و با زحمت و خطر زياد، آن ها را به بني هاشم مي رسانيد، محاصره شده گان در شعب؛ هيچ گونه طعامي نداشتند و مصارف سه ساله آن ها از اموال خديجه بود. خديجه با کمال ايثار و مقاومت، از جان پيامبر و بني هاشم که مدافعان پيامبر بودند، حفاظت مي کرد و آنچه را داشت در اين راه به مصرف رسانيد، آري چنين ايثاري بود که، انفاق ثروت خديجه را در پيشبرد اسلام با شمشير علي برابر ساخت، همان شمشيري که طبق فرموده ي پيامر، يک ضربه ي آن در روز جنگ خندق بهتر از عبادت جن و انس معرفي شد. چنانچه جهاد با مال در آيات قران«مانند آيه 11صف، (ص)5نساء،44و81 و88 توبه و(ع)2 انفال و…»با جهاد جان در کنار هم همطراز قرار داده شده است. اين بود گوشه اي از ايثار و فداکاري حضرت خديجه در راه حمايت از پيامبر و پيشرفت اسلا.
5.در تنگناي محاصره: هنگامي که پيامبر اسلام (ص) پس از سه سال دعوت پنهاني، به امر خداوند مأمور به دعوت آشکار و گسترش دامنه پيام الهي خود شد، نداي دعوتش توفان خشم جاه طلبان و گردنکشان را برانگيخت. از اين رو، کافران، آنان را از شهر بيرون کرده و به «شِعب ابي طالب» روانه ساختند و در تنگناي محاصره اقتصادي قرار دادند. شدت اين محاصره به قدري بود که يا از گرسنگي بميرند و يا به سوي بت پرستان و خدايانشان باز گردند. هنگامي که رسول خدا (ص) با يارانش از شهر بيرون مي رفتند، خديجه نيز بدون ذره اي ترديد با آنان همگام شد. او در طول اين سه سال، هزينه محاصره شدگان را به عهده گرفته بود و هر از چند گاه مايحتاج آنان، از اموال خديجه (س) و مخفيانه به شعب ابي طالب مي رسيد.
وقتی حضرت خدیجه دریافت که سعادتمند شده ، هرچه داشت در راه‏پیشرفت و موقعیت پیغمبر اسلام (ص) انفاق کرد . او تمام اموال‏خویش را به پیامبر (ص) بخشید و در راه نشر اسلام به مصرف ‏رساند . تا جایی که هنگام ارتحال ، پارچه‏ای برای کفن نداشت.