برای لذت بردن از عبادت باید ابتدا جنبۀ معرفتی تقویت شود، یعنی نسبت به اعمالی که انجام می‌دهید علم و آگاهی پیدا کنید. در مرحله بعد اقدام به انجام آن به نحو نیکو برآید. هر عملی که همراه بامعرفت باشد، حتماً بانشاط هم خواهد بود.

 البته لذت بردن از عبادات نیاز به مراقبت، توجه به خدا و انجام امور مقدماتی، از قبیل استراحت کافی یا تغذیه درست دارد. سعی کنید قبل از عبادت لحظاتی را به تفکر و تأمل در جهان هستی و رابطه انسان باخدا و فلسفه عبادتی که می‌خواهید انجام دهید، بپردازید. این تفکر برای شما نشاط در عبادت می‌آورد. در دعاها و زیارت‌نامه‌ها نیز از خدا بخواهید که این توفیق را به شما عطا کند. همان‌گونه که در دعای «عالیة‌المضامین‌» می‌خوانید: «و تُحَبِّب الَی‌َّ عبادَتَک‌َ و المواظَبَة‌َ علیها و تُنَشِّطَنِی لَها و تُبَغِّض‌َ اِلَی‌َّ مَعاصِیَک و مَحارمک …; پروردگارا عبادت و طاعتت را محبوبم گردان! به آن‌، با توجه و با شوق و نشاطم گردان! از هر چه معصیت و حرام توست، مبغوض و متنفرم ساز!». (1)
 

عواملی که می‏تواند نماز را برای انسان لذت‌بخش کند:

أ) قبل از نماز خود را مستعد و مهیاسازید؛ یعنی، قدری به خود تلقین کنید: درصدد نیایش و نماز هستم. سعی کنید افکار متفرق را از ذهن دور کنید.
 

ب) حتی‌الامکان در بهترین وقت نماز بخوانید؛ مثلاً، با کسالت - خستگی و خواب‌آلودگی - وارد نماز نشوید. «لا تقرب‌ها الصَّلاةَ وَ أَنْتُمْ سُکارى». (2) 

ج) در محیط پرسروصدا و آشوب به نماز نایستید، بلکه محیط آرام و با فراغتی را انتخاب کنید.
 

د) در حین نماز مصمّم بر مراقبت باشید؛ اگر افکار دیگری به ذهنتان هجوم آورد، به آن توجه نکنید تا از دام آن برهانید.
 

ه) طلب صفای دل از خدا. در این زمینه بسیار به‌جا است که با امام سجاد علیه‌السلام هم‌نوا گشته و مناجات شاکین را بخوانید (مفاتیح‌الجنان، مناجات خمسه عشر).
 

مطالعه کتاب «حکمت عبادت و اسرار عبادت» نوشته آیت‌الله جوادی آملی‌، می‌تواند کمکتان کند.

پی‌نوشت:

    شیخ عباس قمی، مفاتیح‌الجنان، ص 583، دارالاسوه، قم.