چرا در آخر نماز سلام می گوییم؟
به نقل از مشروح هدف از این سه سلام: «ایها النبی، علینا و علی عبادالله الصالحین، علیکم» چیست؟ منظور از سلام اول ظاهراً مشخص است که رسول اکرم (ص) است، اما مفهوم سلام دوم (علینا و علی عباد الله الصالحین) و سلام سوم (علیکم) چیست؟
سلام در زبان و ادبیات عرب به معنای درود بوده، و از این باب هم در زمان ملاقات و هم در زمان خداحافظی کاربرد دارد. این سه سلام در احادیث ذکر شده اند، اما کسی هرسه اینها را با هم واجب ندانسته است. برای فهم معنای این سلامها لازم است به ترجمه آنها دقت کنیم:
ترجمه:
«درود و سلام بر توای پیغمبر، و رحمت و برکات خدا بر تو باد».
«درود و سلام از خداوند عالم بر ما نماز گزاران و تمام بندگان خوب او».
«درود و سلام و رحمت و برکات خداوند بر شما مؤمنین باد».
با توجه به این ترجمه مشخص میشود که ضمائر موجود به چه کسانی برگشت میکند.
در باب معنای سلام نیز امام صادق (ع) فرمودهاند: معنای سلام در انتهای نماز، امان است؛ یعنی کسی که امر خداوند و سنت پیغمبر(ص) را با اخلاص و خشوع انجام میدهد، برای او از بلای دنیا امان و از عذاب آخرت نجات است؛ و سلام اسمی از اسمای الهی است.
مردی از امیرمؤمنان (ع) پرسید: معنای «السلام علیکم…» چیست؟ امام فرمود: «پیشوای مترجمان فرمایش خداست و در وقتی که «السلام علیکم…» خطاب به همگان میگوید، به معنای آن است که همگی از عذاب خدا در روز قیامت مصون هستید».
همین «معنای سلام» و «جایگاه» آن سبب شده است که در پایان نماز نیز سلام بگوییم.
چون کسی که فریضه نماز را انجام داده، به نوعی خود را از عذاب سلامت بخشیده است. امام صادق (ع) میفرمایند: معنى سلام در آخر هر نماز امان است، یعنى کسى که امر پروردگار متعال را به جا آورد و به سنت پیغمبر خدا به حال خضوع و خشوع عمل کند پس او از بلاء دنیا و از عذاب آخرت در امن مى شود.