✍️قبل از هر چیز باید متذکر شد که تمامی این آداب جزء مستحبات محسوب می گردند و اصلی ترین و مهم ترین امر این است که انسان، غذا و لقمه ای را که می خورد، از راه حلال به دست آمده باشد و شبهه ناک نباشد؛ زیرا اگر لقمه حرام باشد، انسان هر کدام از این مستحبات را انجام دهد، فایده ای ندارد؛ چون اصل را کنار گذاشته و به فرع پرداخته است. حضرت علی علیه السلام می فرمایند: زندگی را برای خوردن مخواه؛ بلکه خوردن را برای زندگی بخواه.
? شرح نهجالبلاغه، ج 20، ص 333
⭕️ و اما مستحبات غذا خوردن:
شستن دست ها پیش و پس از غذا. گذاشتن سبزی در سفره. درآوردن کفش ها. بر زبان آوردن نام خدا. خوردن با دست راست. آغاز کردن غذا با نمک و به پایان بردن آن با نمک یا سرکه ( نمک دریا و سرکه طبیعی انگور ). خوردن غذا به هنگام گرسنگی و اشتها. آغاز کردن با سبک ترین غذا. خوردن غذای گرم، پیش از سرد شدن. برداشتن لقمه های کوچک و جویدن کامل. دست کشیدن از غذا پیش از سیری. دست کشیدن بر چهره و دعا کردن پس از شستن دستان. به پشت دراز کشیدن پس از غذا و پای راست را بر پای چپ قرار دادن
پرهیز از زیاده روی. پرهیز از دمیدن در غذا. پرهیز از خوردن با دست چپ. پرهیز از خوردن پس از سیری. پرهیز از خوردن غذای داغ.پرهیز از خوردن در حالت جنابت؛ مگر با وضو. پرهیز از خفتن، بلافاصله پس از خوردن غذا. شکر و سپاسگزاری از خداوند و …
? شخصی از حضرت آیت الله العظمی بهجت درخواست دستوری فرمودند. آقا که همیشه مشغول ذکر بودند، سر بلند کردند و فرمودند :«تا میتوانید گناه نکنید» سپس سر به زیر انداختند و مجدّداً مشغول ذکر شدند.
? بعد از چند لحظه سر بلند کردند و فرمودند: «اگر احیاناً گاهی مرتکب شدید سعی کنید گناهی که در آن حقّالناس است نباشد». باز سر به زیر انداخته و مشغول ذکر شدند.
? و بعد از چند لحظه باز سر بلند کردند و برای سومین بار فرمودند: «اگر گناه مرتکب شدید که در آن حقّالناس است سعی کنید در همین دنیا آن را تسویه کنید و برای آخرت نگذارید که آن جا مشکل است.»
? برگرفته از کتاب فریادگر توحید، ص ٢١٨
تفکر
هفت چیز پس از مرگ برای انسان جاری است( برای نوشتن ثواب، نامه عملش باز می ماند )
پیامبر اکرم صلی الله علیه واله فرمود: هفت چیز برای بنده بعد از مرگ در جریان است:
1-دانشی که بیاموزد که دیگران از آن بهره مند شوند؛
2-رودی به جریان اندازد تا همه مردم به خصوص طبقه کشاورزان و باغداران و دیگر اصناف از آن استفاده نمایند؛
3-چاهی را حفر کند که دیگران از آن آب بهره برداری کنند؛
4-درخت خرما ( و سایر درختان ) بنشاند که از میوه ها و سایۀ آن بهره مند گردند؛
5-مسجدی بنا کند ( که با اقامۀ نماز در آن و رفع مشکلات جامعه و نیز با برگزاری جلسات مذهبی جهت تعالی معارف اسلام از آن به کار گیرند )؛
6-قرآن ( و متون و کتب دینی دیگری ) را به ارث گذارد؛
7-فرزندی صالح از او بماند که برای او طلب مغفرت نماید
نهج الفصاحه/ش 1730/ص 366
اول نماز یا افطار⁉️
امام باقر عليه السلام فرمودند: در ماه رمضان ابتدا نماز بخوان، سپس افطار کن،مگر اینکه همراه عده ای بودی که منتظر افطار بودند.
اگر قرار بود تو نیز با آنان افطار کنی،با ایشان مخالفت نکن
و ابتدا افطار کن و در غیر این صورت ابتدا نماز بخوان.
راوی پرسید:چرا این کار را کنم و ابتدا نماز بخوانم؟!
فرمود:چون دو وظیفه برای تو پیش آمده است: افطار و نماز.
پس با چیزی شروع کن که بر دیگری برتری دارد و آن نماز است.
سپس فرمودند: و تو روزه داری؛
پس اگر نمازت را با حالت روزه به جا آوری و روز را پایان دهی،
برای من دوست داشتنی تر است.
وسائل الشیعه/ج 10/ص150
بعد از پایان کلاس،
استاد علامه جعفری گفت:
من خیلی فکر کردم و به این جمعبندی رسیدهام که رسالت هزار پیغمبر در عبارتی خلاصه میشود و آن کوک چهارم است.
شاگردان پرسیدند که “کوک چهارم"چیست؟
علامه با آن لهجه شیرین گفتند:
کسی کفشش را برای تعمیر نزد کفاش میبرد، کفاش با نگاهی میگوید این کفش سه کوک میخواهد و هر کوک مثلا ده تومان و خرج کفش میشود سی تومان.
مشتری هم قبول میکند. پول را میدهد و میرود تا ساعتی دیگر برگردد.
کفاش دست به کار میشود. کوک اول، کوک دوم و در نهایت، کوک سوم و تمام…!!
اما با یک نگاه عمیق در مییابد اگر چه کار تمام است، ولی یک کوک دیگر اگر بزند عمر کفش بیشتر میشود و کفش، کفشتر خواهد شد.
از یک سو، قرار مالی را گذاشته و نمیشود طلب اضافه کند و از سوی دیگر، دو دل است که کوک چهارم را بزند یا نزند.
او میان نفع و اخلاق، میان دل و قاعدهی توافق، مانده است.
یک دو راهی ساده که هیچ کدام خلاف عقل نیست.
اگر کوک چهارم را نزند، هیچ خلافی نکرده، اما اگر بزند، به رسالت هزار پیامبر تعظیم کرده.
اگر کوک چهارم را نزند، روی خط توافق و قانون راه رفته، اما اگر بزند، صدای لبیک او، آسمان اخلاق را پر خواهد کرد.
دنیا پر از فرصت کوک چهارم است، و ما کفاشهای دو دل…!!
علامه محمد تقی جعفری (ره)