ایثار و از خودگذشتی از موضوعات مهمی است که  در فرهنگ شیعه و آموزه‌های اسلام از جایگاه بسیار بالایی برخوردار است و خداوند متعال در آیاتی از قرآن به صورت مستقیم و غیر مستقیم به آن پرداخته است و از سوی دیگر اهل بیت عصمت و طهارت(علیهم السلام) نسبت به آن توجه خاصی داشتند.

شاید به کار بردن مفهوم ایثار در کنار شهادت تاکنون کاربرد فروانی داشته است، اما شهادت عالی‌ترین مصداق ایثار است و مصادیق دیگری نیز دارد، زیرا وجود این خصلت بر آمده از نادیده گرفتن منافع شخصی یا پس زدن هواهای نفسانی و مقدم داشتن دیگران نسبت به خود است و با این حساب مواردی مانند کمک‌های مادی و معنوی در حالت احتیاج، برخواسته از همین روحیه است.

حضرت زهراء(سلام الله علیها) وجود مقدسی است که ایثار با ایشان شناخته می‌شود، زیرا با تمام وجود این ویژگی را به تصویر کشیدند تا برای اهل ایثار و گذشت الگوی بسیار مناسبی باشند. به عنوان مثال در ماجرای ازدواج امیرالمؤمنین(علیهم السلام) با حضرت زهرا(سلام الله علیها)، این بانوی بزرگوار طی درخواست فقیری از ایشان، پیراهن تازه خود را به او تقدیم کردند. پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) در مقام معلمی که به دنبال استدلال شاگردش است، به دخترش فرمودند: عزیزم، مناسب بود براى مراعات حال داماد، لباس نو را براى خود نگه مى‏‎داشتی. حضرت زهرا(سلام الله علیها) فرمودند: پدرجان، این درس را از قرآن آموخته‎ام که مى‌‏فرماید: «لَنْ تَنَالُوا الْبِرَّ حَتَّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ؛ هرگز به نیکوکارى نخواهید رسید تا از آنچه دوست دارید انفاق کنید.» (آل‌عمران92) علاوه بر این، شما نیز همیشه چنین مى‏‌کردید.» پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) نیز لبخند ملیحی زدند و حضرت زهرا(سلام الله علیها) را تحسین کردند.

منبع:

(عوالم العلوم، ج 11، ص 210)