دو اقرار بزرگ و مهم ابن سینا برای طالبان علم در هر رشته علمی و در هر جای دنیا که باشند پندآموز خواهد بود. نخستین اقرار این اندیشمند اسلامی مربوط به حل مسائل مشکل علمی است. خود ابن سینا میگفت، وقتی در مسألهای علمی کارم گره میخورد و درمانده میشدم، به مسجد و محراب و عبادت پناه میبردم، وضو میگرفتم و در برابر خدای متعال سر به سجده میگذاشتم و از آن عالم مطلق و حلال هر مشکلی مدد میگرفتم و از درگاه خدای متعال حل آن مسأله را مسألت میکردم. البته این عمل ابن سینا هم باز طبق آیه قرآن است که خداوند میفرماید: «ادعونی استجب لکم» بخوانید مرا تا اجابت کنم شما را. این را میتوان نخستین اقرار مهم ابن سینا دانست که در آن ابن سینایی که در نزد ما اینقدر عالم و حکیم و بزرگ است، خود را در برابر خدای متعال خوار و ذلیل و حقیر میداند و از وی حل مسائلش را میخواهد.
دومین اقرار مهم ابن سینا این است که وقتی او در پارهای از مسائل فلسفی و عقلی راه به جایی نمیبرد و میدید که آنچه وی به عقل خود استنتاج کرده با نص قرآن تفاوت دارد، میگفت، این مسأله چون در شرع آمده من وی را میپذیرم و برای من قابل قبول است که این را میتوان دومین اقرار مهم جناب حکیم ابن سینا دانست، که این اقرار برای من و امثال من و از من بالاتر کلاس اخلاق عملی است. ما که هنوز به جایی نرسیدیم و هنوز در اول راهیم تا با مسألهای روبهرو و ناتوان از تحلیل آن میشویم و نمیدانیم که چرا شرع آن را جایز یا حرام میداند! دم از روشنفکری میزنیم و ادعای علم و فضل را برای خود یدک میکشیم و آن را خلاف عقل میدانیم، که در حقیقت خلاف عقل خود میدانیم.
این دو اقرار ابن سینا بر ناتوانی علم و دانش بشری را میتوان چراغ راهی دانست برای آن روشنفکرانی که عقاید خود و دیگران را مورد سختترین آماج انتقاد غیرمنصفانه قرار میدهند.
بیایید همه همان گونه که از علم این حکیم و اندیشمند بزرگ ایرانی که در جهان اسلام ظهور و بروز پیدا کرد، بهره میبریم، از عمل و اخلاق پسندیده وی نیز بهره بریم.
منبع:سایت تابناک
مرحوم حضرت آیت الله العظمی بهجت می فرمود: شهید اول و ثانی (رحمة الله علیه) با آن همه کتاب های خوب و مفید و متین، زیاد عمر نکردند، ولی عمرشان با برکت بود. بنابراین، معلوم می شود توفیق به کثرت اشتغال به تحصیل و… ربطی ندارد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، مرحوم حضرت آیت الله العظمی بهجت می فرمود: علمای سابق با آن همه توفیقات که داشتند، معلوم نیست عمرشان از ما بیشتر بوده است. شیخ انصاری (رحمة الله علیه) سنش از ما کمتر بوده است، شهید اول و ثانی (رحمة الله علیه) با آن همه کتاب های خوب و مفید و متین، زیاد عمر نکردند، ولی عمرشان با برکت بود. بنابراین، معلوم می شود توفیق به کثرت اشتغال به تحصیل و… ربطی ندارد.
کتاب در محضر حضرت آیت ا…. العظمی بهجت – ص 107
گاهی فشارهای اقتصادی به حدی میرسد که ممکن است زبان شکایت به خدا باز شود و مؤمنین دچار کفران نعمت شوندو خود را بدبختترین و فقیرترین افراد دنیا بدانند، خداوند مىفرماید: «وَ قَلِیلٌ مِنْ عِبادِیَ الشَّکُور؛از بندگان من، اندکى سپاسگزارند».
قناعت به روزی مقدر خداوند و نیز کسب حلال شاید از مهمترین مسائلی باشد که در سختیهای اقتصادی کنونی باید مدنظر خانوادهها قرار بگیرد و این امر بستگی به ایمان و حسن ظن افراد به خداوند متعال دارد.
گاهی فشارهای اقتصادی به حدی زیاد میشود که ممکن است زبان شکایت به سوی خدا باز شود و مؤمنین دچار کفران نعمت شوند، محبتهای خداوند را فراموش کنند و خود را بدبختترین و فقیرترین افراد دنیا بدانند.
در این بین آنچه که اهمیت دارد، حسن ظن داشتن به خداوند متعال و راضی شدن به مقدرات اوست. البته باید برای وسعت رزق دعا را فراموش نکرد و چه بسا دعایی که باعث جاری شدن ارزاق مادی و معنوی میشود. حال برای درک بیشتر مطلب به روایتی از امام رضا(ع) اشاره میکنیم، امید که راهگشای بسیاری از مسائل و مشکلات اقتصادی باشد.
احمد بن عمر و حسین بن یزید گفتند: به حضور امام رضا علیهالسلام رسیدیم و عرض کردیم ما داراى روزى بسیار و رفاه و آسایش در زندگى بودیم ولى الان حال ما کمى دگرگون شده است. از خدا درخواست کن که حال پیشین را به ما بازگرداند. امام علیهالسلام فرمود: خواهان چه چیزى هستید؟ [مىخواهید] سلطان باشید؟ آیا راضی مىشوید از اینکه مثل طاهر و هرثمه باشید و بر خلاف مذهبى که دارید باشید؟ عرض کردم نه، به خدا سوگند که خرسند نیستم که دنیا با تمام طلا و نقرهاش از آن من باشد اما مذهبى بر خلاف آنچه اینک دارم، داشته باشم. امام علیهالسلام فرمود: همانا خداوند مىفرماید: «اعْمَلُوا آلَ داوُدَ شُکْراً وَ قَلِیلٌ مِنْ عِبادِیَ الشَّکُور؛ اى خاندان داود سپاسگزار باشید و از بندگان من، اندکى سپاسگزارند» [سبأ (34)، آیه 13]. به خدا نیک گمان باش؛ «أَحْسِنِ الظَّنَّ بِاللَّه» چرا که هر کس گمانش را به خدا نیک دارد خداوند به قدر گمانش با او باشد [و عطا فرماید] و هر که به روزى کم خشنود باشد، کردار کم او پذیرفته آید و هر که به [روزى] حلال اندک خشنود باشد هزینههاى [زندگى] او کاهش یابد و خانوادهاش نعمت یابند و خداوند او را به درد و درمان دنیا، بینا سازد و او را سالم، از دنیا به بهشت دارالسلام ببرد. «مَنْ رَضِیَ بِالْقَلِیلِ مِنَ الرِّزْقِ قُبِلَ مِنْهُ الْیَسِیرُ مِنَ الْعَمَلِ وَ مَنْ رَضِیَ بِالْیَسِیرِ مِنَ الْحَلَالِ خَفَّتْ مَئُونَتُهُ وَ نُعِّمَ أَهْلُهُ وَ بَصَّرَهُ اللَّهُ دَاءَ الدُّنْیَا وَ دَوَاءَهَا وَ أَخْرَجَهُ مِنْهَا سَالِماً إِلَى دَارِ السَّلَامِ».
طبق این روایت، گاهی تنگنای معاش به سبب مقدراتی است که خداوند مدنظر دارد تا ایمان و آبروی فرد یا خانوادهاش محفوظ بماند، زیرا خداوند نسبت به آینده علم دارد. خداوند در بخشی از آیه 216 سوره بقره میفرماید «عَسى أَنْ تَکْرَهُوا شَیْئاً وَ هُوَ خَیْرٌ لَکُمْ وَ عَسى أَنْ تُحِبُّوا شَیْئاً وَ هُوَ شَرٌّ لَکُمْ وَ اللَّهُ یَعْلَمُ وَ أَنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ؛ بسا چیزی را خوش نمیدارید و آن برای شما خوب است، و بسا چیزی را دوست میدارید و آن برای شما بد است، و خدا میداند و شما نمیدانید» بنابراین باید راضی به روی مقدر خداوند بود و در کنارش جهت گشایش روزی دعا کرد.
از سوی دیگر در این حدیث اشاره به برکتی دارد که خداوند در رزق حلال قرار داده است، به این صورت که خشنودی به مال حلال اندک، هزینه او کاهش مییابد و خانوادهاش دارای نعمت میشود و خداوند به او بصیرتی میدهد که نسبت به درد و درمان دنیا آگاه و در نهایت با صحت روحی و ایمانی وارد بهشت دارالسلام شود.
منبع:سایت تسنیم
امروزه سیره اهلبیت (ع) در زندگانیمان بسیار کمرنگ شده وچقدر خوب است تنها توجهی به سیره رفتاری آن بزرگواران در قبال موضوعات مختلف داشته باشیم و ببینیم آنان که برای هدایت ما انسانها فرستاده شدند، چقدر مقید به مسائل دینی حتی در موراد جزئی بودند.
حجتالاسلام سعیدی راد، مدرس حوزه علمیه در گفتوگو با خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران تسنیم «پویا» با اشاره به لزوم الگوبرداری از برترین الگوهای الهی در تمام ابعاد زندگی گفت: اهلبیت (ع) تالی تلو رسولالله (ص) هستند و خُلق عظیم ایشان را نیز به ارث بردهاند.
ابراهیم بن عباس درباره ویژگیهای رفتاری امام رضا (ع) اینگونه نقل میکند «و لا رایته شتم احدا من موالیه و ممالیکه قط، و لا رایته تفل قط، و لا رأیته یقهقه فی ضحکه قط، بل کان ضحکه التبسم»، هیچگاه ندیدم امام رضا (ع) یکی از غلامان و بردگان خود را دشنام دهد، هیچگاه ندیدم آب دهان خود را بیندازد و خنده قهقهه از او ندیدم، بلکه خندهاش تبسم بود. (عیون الاخبار، ج 2، ص 184)
وی افزود: این سیره امام رضا (ع) در این برهه از زمان با توجه اینکه برخی زر اندوزان در فضاهایی متفاوتتر از دیگران زندگی میکنند، برترین الگوست تا بهانهای باشد که خودمان را در ابعاد مختلف زندگی شبیه به این انوار عرشی کنیم.
این مدرس حوزه با اشاره به اینکه امروزه سیره رفتاری و کلامی اهلبیت (ع) در زندگانیمان بسیار کمرنگ شده است، گفت: چقدر خوب است تنها توجهی به سیره رفتاری آن بزرگواران در قبال موضوعات مختلف داشته باشیم و ببینیم آنان که برای هدایت ما انسانها فرستاده شدند، چقدر مقید به مسائل دینی حتی در موراد جزئی بودند.
حجتالاسلام سعیدیراد با بیان این مطلب که تعریف از خلقوخو و ویژگیهای امامرضا(ع) منحصر به شیعیان نیست، اظهار کرد: ابن ابی الحدید معتزلی از علمای بزرگ اهل سنت، حضرت علی بن موسی الرضا (ع) را اینگونه وصف میکند: «داناترین مردم، با سخاوتترین مردم و بزرگوارترین مردم از جهت اخلاق و رفتارها بوده است». خلق امام رضا (ع) آن قدر جاذبه داشت که حتی کسانی که حضرت رضا (ع) را به عنوان امام نپذیرفتند، اینگونه از صفات آنان یاد میکنند.
مرحوم میرزا اسماعیل دولابی می فرمود: علی(ع) فرمود؛ تمام دوستان ما فقیهاند، آن هم فقیه آل محمد(ص). یعنی از بس که نیتها پاک است و با خدای خود صافند و صادقند، همه اهل فقاهتاند، مشکل گشایند، دستهایشان و شخصیّتهایشان مشکلها را حل میکند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، مرحوم میرزا اسماعیل دولابی می فرمود: امیدوارم ذائقههایتان هنوز زنده باشد. هماکنون هم دارید میخورید باز هم راه دارید. از بس که رنگ آنها قوی است و ایمان قوی است و ناممکن را ممکن میکند، تمیز میکند، پاک میکند و از تصرّف دشمن خارج میکند. مثل علماء که مال مردم را پاک میکنند. میگویند خمس ندادیم زکات ندادیم، می گیرند، این دست و آن دست میکنند و حلال میکنند.
امیدوارم دستهای همهی شما شیعیان امیرالمومنین(ع) پاک کننده باشد. چون شیعیان حضرت امیر همه فقیهاند، علی(ع) فرمود: تمام دوستان ما فقیهاند، آن هم فقیه آل محمد(ص). یعنی از بس که نیتها پاک است و با خدای خود صافند و صادقند، همه اهل فقاهتاند، مشکل گشایند، دستهایشان و شخصیّتهایشان مشکلها را حل میکند. هر جا که محبّتشان را پیاده میکنند آنجا را صاف میکنند.
این را خدا قرار داده است، بحث علمی نیست. مال شما نیست که کارکرده باشید، خدا اینطور قرار داده است که شیعیان مثل اهل بیت(ع) فقیه باشند. علی(ع) می گوید دوستان ما فقیه هستند. همه را میفرماید، نه فقط آنهایی که درس خواندهاند، بلکه بقیه هم فقیهاند. فقیه یعنی مشکلگشا، یعنی آسانگیر، یعنی کسی که کارها را راحت میکند. مشکلات و سنگها را از جادهها جمع میکنند و جادهها را صاف میکنند.
کتاب طوبای محبّت جلد دوم ــ ص106
مجالس حاج محمّداسماعیل دولابی