عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: كُلُّ مَنْ لَمْ يُحِبَّ عَلَى الدِّينِ وَ لَمْ يُبْغِضْ عَلَى الدِّينِ فَلَا دِينَ لَهُ.
امام صادق عليه السلام فرمود: هر كسی که به خاطر دين، حبّ و بغض نداشته باشد، دين ندارد.
منبع:
الكافي (ط - الإسلامية)، ج2، ص: 127.
مرحوم علامه طباطبائی (ره)
گوشه‌نشینی، ملازم با معرفت و یا موجب آن نیست ولی کسی که می‌خواهد اهل معرفت شود باید معاشرتش را مخصوصا با اهل غفلت و اهل دنیا کم کند و فرش هر مجلسی نباشد و کار شبانه روزی او در مجالس بیهوده صرف نشود و از معاشرتهای بی‌فایده و بی مغز تا می‌تواند اجتناب نماید و طوری نشود که با همه و در هر مجلسی حاضر شود هم چنین برای کسی که می خواهد اهل معرفت شود لازم است در خوردن حتی حلال میانه‌رو باشد و افراط نکند و شکمو و پرخور نباشد بلکه تا گرسنه نشده سر سفره حاضر نشود و تا اشتها دارد دست از غذا خوردن بردارد و از لحاظ خواب و سخن گفتن نیز باید حد اعتدال را مراعات نماید.
به نقل ازکتاب در محضر علامه طباطبایی
بهاءالدینی(ره):
مرحله اول اخلاق اسلامی تهذیب نفس خود است که انسان به واسطه آن آتش را از خود دور می‌کند آن‌گاه نوبت به تدبیر منزل می‌رسد و مرحله سوم تهذیب اداره و تطهیر جامعه و دور کردن آن از آتش است. انسان کامل کسی است که این مرحله را طی کند. کسی صلاحیت اداره جامعه را دارد که این سه منزل را طی کرده باشد.
به نقل ازکتاب آیت بصیرت
امام (ره):
تمام تعلیمات انبیاء برای نشان دادن مقصد است. راهی که انسان ناچار باید از آن عبور کند. انسان ناچار است از این عالم طبیعت به یک عالم دیگری عبور کند اگر سرخود باشد یک حیوانی است که از این عالم به عالم دیگر می‌رود و اگر چنانچه به راه انبیاء برود انسانیتش کامل می‌شود و هر چه بیشتر اطاعت کند بیشتر انسانیتش رشد می‌کند تمام کوشش انبیاء برای این بوده است که انسان را بسازند تعدیل کنند انسان طبیعی را مبدل کنند به یک انسان الهی .
به نقل ازکتاب صحیفه امام ج9
«من از كوچكى پاى منبرهاى خوب، خيلى مى رفتم و از همان زمان مظلوميت اهل بيت(عليهم السلام) به صورتى خاص در ذهنم شكل گرفت. اين يك موضوع و موضوع ديگر اين كه باز از سنين خيلى پايين توجهم جلب شد به وضع زندگى طبقات محروم، عمله ها، كارگرها و كشاورزهاى جزء، كسبه هاى كم درآمد و دوره گردها، شيشه گرها و سفالسازها، تا كم كم كه بزرگ شدم و وارد طلبگى شدم، يكى از كارهايم رفتن در زاغه ها، كوره پز خانه ها يا محل هايى بود كه كارگرها كارهاى سخت مى كردند… همه نظرم را جلب مى كرد… و به اينجا رسيدم كه انسان داراى يك تكليف دينى است نسبت به خدا و يك تكليف اجتماعى نسبت به اين طبقات محروم… پس بايد براى وظايف دينى به امور دينى پرداخت و… در طلبگى همين طور سير كردم و درس مى خواندم تا كم كم به نتيجه اى رسيدم كه وقتى با روايات آشنا شدم و به قرآن و روايات رجوع كردم، ديدم آن وظيفه، وظيفه اصلى است، و دين و جامعه نيازى به هيچ مكتبى و حزبى ندارد. وگرنه قبلاً رنج مى بردم كه آدم بايد دو قطبى باشد يك قطب مذهبى و يك قطب براى اجتماعيات و جهات مردمى، بعداً ديدم نه، قطب واحد كافى است، چون مذهب به حد كافى وبيش از آنچه ديگران گفته اند، در باب دفاع از محروم و اقامه عدل حرف دارد. از اين جا خوشحال شدم كه از اين تضاد در آمدم و وقتى فهميدم در واقعيّت، هر دوى اين ها با هم جمع شده و هر دوى اين كارها عبادت است، حتى همان خدمت به محروم هم عبادت است، اين جا ديگر خوشحال شدم و جهت گيرى هاى فكرى و اجتماعى و سياسى من يكى شد كه همان اقامه مذهب اهل بيت(عليهم السلام) باشد و حقيقت قرآن هم آنجاست. و بعدها هم هنگامى كه به زاغه ها و محلات محروم مى رفتم و هر محرومى را مى ديدم، به اين نتيجه مى رسيدم كه بايد كارى كرد كه مرام و مكتب اهل بيت(عليهم السلام) كه مغفول مانده، احيا و زنده بود… بشوئد… مكتب اهل بيت(عليهم السلام)خلاصه مى شود در توحيد و عدل و اين عدل كه ما اينجا مى گوييم، فقط عدل در عقايد نيست، بلكه عدل عام است… اين تفكر حماسى به من خيلى كمك كرد براى وقتى كه ما روبرو مى شديم با جوان هايى كه تحت تأثير ماركسيست ها بودند، يا جوان هايى كه تحت تأثير ديگر روشنفكران بودند. ]مى گفتيم كه [بهترين نوع دفاع از محروم در مذهب تشيع است… اين بود كه بنده وقتى به اين نتيجه رسيدم. گفتم: شكر نعمت رسيدن به حق، نشر آن است، پس تا آن جا كه مى توانم، بايد در معرفى مكتب اهل بيت(عليهم السلام)و لبّ خواسته ائمه در سامان يابى جامعه و فرد سازى و جامعه سازى كار كنم. اين بود كه من به طرف سه چيز رفتم:
1. نسل جوان،
2. نثر روز،
3. شناخت زمان…
و توجه خود را معطوف آنها ساختم و آن را به عنوان يك تكليف الهى تلقى كردم و جمله معروف استاد علامه امينى(قدس سره) را كه به استاد محمدتقى جعفرى(قدس سره)فرموده بود «دنبال كار جوانان برويد» جامه عمل پوشاندم.»
منبع:
سایت اخلاقی حوزه های علمیه.خاطرات حاج آقای محمد رضا حکیمی
حضرت آیت الله جوادی آملی اهمیت درختکاری و ایجاد فضای سبز از نگاه حضرات معصومین علیهم السلام را بیان کرده اند.
درختان، از نعمت های پرارزش و حیات بخشی هستند که خداوند برای انسان آفریده است تا همواره از فایده های گوناگون و بسیار آن استفاده کنند و پیوسته به یاد او باشند. درختان، جزئی از منابع طبیعی و ملی و متعلق به محیط زیستی هستند که همه افراد در آن زندگی می کنند. تک تک افراد از این سرمایه های طبیعت بهره دارند و از آن سود می برند. آنها هر لحظه از هوای لطیف و پاکیزه ای که درختان به وجود می آورند، استفاده می کنند و این تنها یکی از سودمندی های بسیار درختان است.
در فضیلت درختكاري روايات فراواني به نحو اطلاق از معصومین علیهم السلام وجود دارد. در یکی از این روایات آمده است اگر كسي درخت تشنه را سيراب بكند گويا مؤمن را سيراب كرده است.
تأکید بر رواج سنت حسنه درختکاری
اگر سنت بگذارید كه در یک هفته مثلاً در طليعۀ بهار كه گياهان دارند از خواب بيدار مي شوند، درختكاري انجام شود و اين را سنت قرار بدهید، اين مخالف با هيچ دليلي نيست يك، با اطلاقات هم موافق است؛ دو، قصد ورود هم كه ندارید اين سه، اگر اين سه ضلع فراهم شد سنّت حسنه می شود؛ كسي به اين قصد نمي رود كه ـ معاذ الله ـ بگويد در اسلام مستحب است كه فلان تاريخ، فلان هفته انسان درختكاري بكند، اين را كه نمي گويد؛ بلکه مي گويد چون درختكاري مستحب است و سيراب كردن نهال بر طبق اطلاقات مستحب است ما اين هفته را درختکاری مي كنيم. (تفسير سوره نحل جلسه 26)
درختكاري از مقدس ترين اعمال است
شايسته است مسلمانان نسبت به کاشتن و حفظ درخت کوتاهي نکنند، زيرا درختان در سالم سازي و پاكيزگي هوا تأثير ويژه دارند. اهتمام اسلام به درختکاري و افشاندن دانه يا كاشتن شاخه ثمربخش، كاملاً در متون ديني مشاهده مي‌شود؛ به گونه اي كه گاهي كاشتن درخت در رديف بهترين و مقدس ترين كارهاي خير قرار مي گيرد.
در اسلام، هم دربارۀ نگهداري درخت و آبياري آن دستور رسيده و هم از قطع آن نهي شده است. پيامبر گرامي صلوات الله علیه و آله فرمود: هر كس درخت طلح و سدر [درخت نيازمند به آب] را سيراب کند، گويا انسانِ مؤمنِ تشنه را سيراب کرده است.
اهمیت درختکاری در کلام معصومین(ع)
اهميت درختكاري چنان است که رسول خدا صلوات الله علیه و آله درباره آن فرمود: اگر نهالي در دست يكي از شماست و در آستانه برپايي قيامت به اندازه كاشتن آن فرصت دارد، آن را بكارد.
همچنین امام صادق علیه السلام مي‌فرمايد: اميرمؤمنان علیه السلام با خود بارهاي هسته خرما را حمل مي كرد. پرسيدند: اي ابوالحسن! چه چيزي همراه داري؟ فرمود: اگر خدا بخواهد درخت خرماست، پس آن ها را كاشت و هسته اي را فرو نگذاشت
ويژگي ها و آثار درختكاري
امام صادق علیه السلام مي فرمايد: كشاورزي و درختكاري كنيد. به خدا سوگند كاري حلال تر و پاكيزه تر از آن نيست. همچنین رسول خدا صلوات الله علیه وآله مي فرمايد: اگر مسلماني درختي بكارد و پرنده، انسان يا حيواني از ميوه آن بخورد برايش صدقه به شمار مي آيد.
در حدیث دیگری آن حضرت مي فرمايند: پنج گروه اند كه در گورهايشان به سر مي برند؛ ليكن ثواب و پاداش كارهايشان به ديوان و نامه عملشان جاري مي شود… [يكي از آن ها] کسی است كه نخلي نشانده است.
حفظ درختان و جلوگیری از قطع آن
از امام صادق علیه السلام چنين آمده است: درخت هاي ثمردهنده را قطع نکنيد که [اگر چنين کنيد] خدا سخت بر شما عذاب فرو مي ريزد. همچنين از اميرمؤمنان علیه السلام نقل شده است: از عوامل افزايش عمر رها كردن آزار ديگران، احترام به پيران، صله رحم و اينکه از بريدن درخت سبز پرهيز شود، مگر براي ضرورت؛ چنان كه از امام صادق علیه السلام نقل شده است: بريدن درخت خرما روا نيست؛ همچنين حفظ درخت براي مناطق كم درخت و بياباني را، سودمند‌تر معرفي كرده، فرمودند: قطع درخت (سدر) در مناطق بياباني روا نيست، چرا که درخت در آن مناطق کم است.
از امام رضا علیه السلام نيز نقل است كه قطع درخت (در صورت نياز) با تبديل و جايگزيني، مانعي ندارد و فرمودند: امام کاظم علیه السلام درخت سدري را قطع کرد و درخت انگوري به جاي آن کاشت.
منبع:
سخنان حجه الاسلام والمسلمین قرایتی
اهداف دشمنان در فضای مجازی
باید توجه داشت که در حال حاضر دشمنان و استکبار، با اهداف مختلفی از این فضا بهره‌برداری می‌کنند:
عده‌ای با مقاصد شیطانی به دنبال ارائه و ترویج باورها و رفتارهای انحرافی هستند. قرآن می‌فرماید: «وَإِنَّ الشَّیَاطِینَ لَیُوحُونَ إِلَى أَوْلِیَائِهِمْ» (انعام/121) شیطان به ذهن افراد می‌اندازد که چنین کاری بکنند و وسوسه‌ها از شیطان است.
و عده‌ای به دنبال سلب آرامش و آسایش از مردم هستند و هدف اصلی‌شان ایجاد آشوب در جامعه است. اینان با پخش برخی فیلم‌ها و تصاویر واقعی و ساختگی در صدد از بین بردن فضای وحدت و همدلی و اعتماد و صداقت بین مردم و مسئولین هستند تا از آب گل‌آلودی که خود ایجاد می‌کنند، ماهی تفرقه و ضربه زدن به دین و نظام را بگیرند.
قرآن کریم می‌فرماید: «فَأَخْرَجَ لَهُمْ عِجْلًا جَسَدًا لَّهُ خُوَارٌ فَقَالُوا هَـذَا إِلَـهُكُمْ وَإِلَـهُ مُوسَى» (طه/88) سامری برای آنان مجسّمه گوساله‌ای که صدایی همچون صدای گوساله (واقعی) داشت پدید آورد؛ پس (به یکدیگر) گفتند: «این خدای شما و خدای موسی است.» آری! افرادی همچون سامری با بهره‌گیری از ابزار هنر و زرق و برق و سر و صدا می‌خواهند کاری کنند که مردم غافل شده و از موسی دور شوند.
بایدها ونبایدها در فضای مجازی
بر این اساس باید برای ارائه و تولید محتوا در این فضای پیچیده مسایلی را در نظر گرفت. باید بدانیم این فضا و استفاده‌کنندگان از آن چه حقوقی دارند و چه ملاحظاتی را باید مورد توجه قرار داد. براساس آیات قرآن:
* اولین حق مردم (در فضای مجازی)آن است که مطالب و اخبار به شکل صحیح و مستند در اختیار آنان قرار گیرد، نه براساس حدس و گمان، توهین و تهمت، یا شایعه و برداشت شخصی. گاهی وقت‌ها می‌گویند: آقا در همه سایت‌ها آمده است. ممکن است همه سایت‌ها اشتباه کرده باشند.
قرآن می‌فرماید: «إِن جَاءَكُمْ فَاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَیَّنُوا» (حجرات/6) اگر یک فاسق خبری آورد، تحقیق کنید. پخش اخبار بدون تحقیق در درست و غلط بودن آن، مسئولیت‌آفرین است. هدهد به حضرت سلیمان(ع) گفت: «أَحَطتُ بِمَا لَمْ تُحِطْ بِهِ وَجِئْتُكَ مِن سَبَإٍ بِنَبَإٍ یَقِینٍ» (نمل/22) «من بر چیزی آگاهی یافتم که تو بر آن آگاهی نیافتی؛ من از سرزمین «سبا» یک خبر قطعی و یقینی برای تو آورده‌ام.»
* مسأله دوم اینکه هر محتوایی باید به اهلش گفته شود. چون همه مردم ظرفیت هر محتوایی را ندارند. موسی(ع) پیامبر اولوالعزم بود، اما در ماجرای همراهی با خضر نشان داد که ظرفیت و تحمل دیدن و شنیدن همه چیز را ندارد. قرآن می‌گوید همه مردم ظرفیت یکسان ندارند: «لَا تَسْأَلُوا عَنْ أَشْیَاءَ إِن تُبْدَ لَكُمْ تَسُؤْكُمْ» (مائده/101) بر این اساس خبر و مطلبی را نقل نکنیم که امنیت فکری و روانی جامعه به هم بخورد.
* نکته دیگر اینکه مسایل و مطالب، به روز و به موقع باشد. تقریباً چهل سال پیش در کتابی، ماجرای جالبی را خواندم. شخصی برف‌های خانه‌اش را در منزل همسایه ریخته بود. همسایه شکایتش را به دادگاه برده و در تابستان حکم صادر شده بود که برف‌های ریخته شده را برگرداند. زمانی که همه برف‌ها آب شده بود. نوشدارو بعد از مرگ سهراب!
قرآن در ماجرای فرار موسی از مصر می‌فرماید: «وَجَاءَ رَجُلٌ مِّنْ أَقْصَى الْمَدِینَةِ یَسْعَى» (قصص/20) وقتی دربار فرعون تصمیم گرفت موسی را بگیرند و او را بکشند. شخصی با سرعت به شهر آمد و این خبر را به موسی داد. اگر او به موقع نمی‌آمد، کار موسی تمام شده بود.
* مسئله بعد اینکه باید فعالیت‌ها و حرکات دشمنان را رصد کنیم. ببینیم در دیگر سایت‌ها و فضاها چه می‌گذرد و چه گفته می‌شود؟ از دشمنان دین و کشور غافل نباشیم. البته این کار خواص است. کسانی که مسئول هستند، مثل نیروی انتظامی، وزارت اطلاعات، سازمان تبلیغات، حوزه‌ها، دانشگاه‌ها و…
در قرآن می‌خوانیم که وقتی مادر موسی، نوزادش را در صندوقی گذارد و آن را به نیل انداخت، آن را رها نکرد، بلکه به دخترش گفت: «وَ قَالَتْ لِأُخْتِهِ قُصِّیهِ فَبَصُرَتْ بِهِ عَن جُنُبٍ وَهُمْ لَا یَشْعُرُونَ» (قصص/11) بدون آنکه کسی متوجه شود، این صندوق را دنبال کن. ما نیز باید همه چیز را رصد کنیم. خیلی وقت‌ها از مسایل مهم، زمانی خبردار می‌شویم که کار از کار گذشته است.
خبرها باید توسط افراد بصیر تحلیل و کارشناسی شود. در این باره قرآن می‌فرماید: «وَلَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَإِلَى(ص) أُولِی الْأَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ الَّذِینَ یَسْتَنبِطُونَهُ مِنْهُمْ» (نساء/83) اگر اخبار جامعه به پیامبر و پیشوایان -که قدرت تشخیص کافی دارند- بازگردانده شود، مردم از ریشه‌های مسائل آگاه خواهند شد.
* فضای مجازی باید سالم باشد و حب و بغض شخصی در آن نباشد. قرآن می‌فرماید: «شُهَدَاءَ لِلَّـهِ وَلَوْ عَلَى أَنفُسِكُمْ أَوِ الْوَالِدَیْنِ وَالْأَقْرَبِینَ» (نساء/135) برای خدا شهادت دهید، اگرچه (این گواهی) به زیان خود شما، یا پدر و مادر و نزدیکان شما بوده باشد! این بدین معناست که در درج اخبار و مطالب قبل از رعایت مصالح شخصی، خدا را در نظر بگیریم.
* باید مواظب بود به افراد بی‌گناه آسیبی نرسد و با آبروی اشخاص بازی نشود. شنیده‌ام که در سایت‌ها تصاویر و فیلم‌هایی از افراد معروف و غیرمعروف بدون در نظر گرفتن حریم خصوصی و شخصی افراد دست به دست می‌شود. قرآن می‌فرماید: «أَن تُصِیبُوا قَوْمًا بِجَهَالَةٍ» (حجرات/6) مبادا به گروهی از روی نادانی آسیب برسانید!
* باید مراقب باشیم مطلبی که منتشر می‌کنیم، بازتاب منفی نداشته باشد و مورد سوء استفاده و بهره‌برداری غلط قرار نگیرد. قرآن می‌فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَقُولُوا رَاعِنَا وَقُولُوا انظُرْنَا وَاسْمَعُوا» (بقره/104)ای افراد باایمان! (هنگامی که از پیغمبر تقاضای مهلت برای درک آیات قرآن می‌کنید،) نگوئید: «راعنا»؛ بلکه بگوئید: «انظرنا». (زیرا کلمه اول، هم به معنی «ما را مهلت بده!» است و هم به معنای «ما را تحمیق کن!»؛ و دستاویزی برای دشمنان است.)
* امام صادق(ع) فرمود: اگر یک چیزی از من شنیدید، با قرآن تطبیق کنید، اگر طبق قرآن بود، از ماست. اگر یک چیزی از ما نقل شد که ضد قرآن بود، قبول نکنید. حدیث را باید تحقیق کرد. احادیث دروغ بسیار است. وقتی آیه نازل شد که بعضی از مردم جانشان را در راه خدا فدا می‌کنند: «وَمِنَ النَّاسِ مَن یَشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّـهِ» (بقره/207) معاویه گفت هر کس بگوید این حدیث در شان ابن ملجم است، من به او جایزه می‌دهم. از معاویه پول گرفتند و آیه‌ای که در شأن حضرت علی(ع) نازل شده است، گفتند: درباره ابن ملجم است.
منبع:
