دوران بعد از واقعه عاشورا و عصر امام سجاد علیه السلام، ویژگی های خاصی از حیث سیاسی، مذهبی، فرهنگی و اجتماعی داشته است این ویژگی ها را می توان در موارد زیر خلاصه کرد :
الف.تحریف اندیشه اصیل اسلامی در زمان بنی امیه خصوصا در دوران حکومت یزید؛ (نهادینه شدن اسلام بنی امیه) : از جمله تبلیغ عقاید غلط مرجئه و ترویج اعتقاد به جبر و عدم اختیار انسان.
ب. به ثمر نشستن تحریکات و تبلیغات سوء بنی امیه علیه اهل بیت علیهم السلام
پ. دنیاگرایی و راحت طلبی مسلمانان و دلبستن به خوشی های دنیا و فدا کردن دین و آخرت به دنیا و زخارف آن.
ت. مطرح شدن و سرکار آمدن شخصیت های بدلی به ظاهر دینی؛ (از خلیفه مسلمین تا مرجع دینی مردم).
ث. کاهش یاران واقعی اهل بیت علیهم السلام و شیعیان راستین در پی قتل و کشتار بی سابقه از قبل عاشورا و شدت یافتن سخت گیری علیه شیعیان و دوستدران اهل بیت علیهم السلام.
ج. ترویج بی سابقه هوسرانی و بی بند و باری و برگزاری مجالس مختلط غنا و موسیقی حتی در مدینه
در چنین شرایط سخت، امام سجاد علیه السلام طی سی و سه سال امامت مظلومانه و غریبانه خویش اقدامات بی سابقه ای انجام داد که آثار بابرکت آن در عصر حضرت و تا به امروز باقی است
الف. معرفی اسلام ناب و عقاید صحیح در قالب مواعظ و دعاها (صحیفه سجادیه، مناجات خمس عشر، ابوحمزه و …) برای از بین بردن اعتقادات ناصواب اسلام بنی امیه.
ب. معرفی و شناساندن جایگاه، اهمیت و فضیلت اهل بیت علیهم السلام در مقابل شخصیت های بدلی و ساختگی
همچنین ایشان در فضایی که بنی امیه لعن و سب بر علی علیه السلام را ترویج و نهادینه کرده بودند با تأکید بر صلوات بر محمد و آل محمد در جای جای ادعیه خویش و تکرار صلوات بر اهل بیت علیهم السلام، سعی در برچیده شدن بساط این بدعت ننگین داشتند که نتایج آن در دوران خود بنی امیه به ظهور رسید.
پ. تربیت شاگردان برجسته و زمینه سازی برای تشکیل بزرگترین حوزه علمیه شیعیان در زمان امام باقر و امام صادق علیه السلام؛ شیخ طوسی تعداد شاگران برجسته آن حضرت را در حدود یکصد و هفتاد نفر دانسته که از جمله آن ها می توان : ابوحمزه ثمالی، ابان بن تغلب، جابر بن عبدالله انصاری، ابوالاوسد دوئلی را نام برد.
همچنین آن حضرت در حدود چهارهزار برده را تربیت و آزاد کرده که نقش بسزایی در تربیت انسان های و برچیده شدن بساط برده داری داشته است.
ت. برخورد شدید با افراد و اشخاصی که افکار و اذهان مردم را به سوی حکومت طاغوتی زمان سوق می دادند.
ج. استفاده از ابزار منحصر به فرد دعا، جهت بالابردن سطح معرفت مردم و تقویت روحیه تقوا و پرهیزگاری در مقابل تلاش های حکومت طاغوتی برای ترویج دنیاگرایی و بی بندباری و هوسرانی در میان همه مردم.
در فضای خفقانی که بنی امیه خصوصا بعد از واقعه عاشوراء حاکم کرده بود هیچ شمشیری برنده تر از سلاح دعا که توان نفوذ تا اعماق قلوب مردم حتی در قرن های آینده نیز داشته باشد، وجود نداشت و در واقع این دعاها معجزه بزرگ خاندان اهل بیت علیهم السلام بوده و هست که امروز نیزمعارف و حقایق ناب را به جویندگان حقیقت ارائه می دهد.
شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛
مصلح بزرگ، حجت خدا و بقیة الله الاعظم، امام زمان (عج) - قائم آل محمد (ص) در بخشى از سخنان زیباى خود درباره عمویش عباس (ع) چنین مىگوید:
«سلام بر ابوالفضل، عباس بن امیرالمؤمنین، هم درد بزرگ برادر كه جانش را فداى او ساخت و از دیروز بهره فردایش را برگزید، آنكه فدایى برادر بود و از او حفاظت كرد و براى رساندن آب به او كوشید و دستانش قطع گشت. خداوند قاتلانش، «یزید بن رقاد» و «حیكم بن طفیل طایى» را لعنت كند…»
امام عصر - عجل الله تعالى فرجه - صفات والاى ریشه دار در عمویش، قمر بنىهاشم و مایه افتخار عدنان را چنین بر مى شمارد و مى ستاید:
1- همدردى و همگامى با برادرش سید الشهداء (ع) در سختترین و دشوارترین شرایط تا آنجا كه این همگامى و همدلى ضرب المثل تاریخ گشت.
2- فرستادن توشه آخرت با تقوا، خویشتندارى و یارى امام هدایت و نور.
3- فدا كردن جان خود، برادران و فرزندانش در راه سرور جوانان بهشت، امام حسین (ع).
4- حفاظت از برادر مظلومش با خون خود.
5- كوشش براى رساندن آب به برادر و اهل بیتش هنگامى كه نیروهاى ستمگر و ظالم مانع از رسیدن قطرهاى آب به خاندان پیامبر (ص) شده بودند.
منبع:سایت اوینی
ثواب صلوات در این ماه یک به ده است.
در آسمان ، دریایی است که آن را دریای برکات گویند و بر لب آن دریا درختی است که آن را درخت تحیّات نامند . بر آن درخت آشیانة مرغی است به نام مرغ صلوات و وقتی مؤمنی در ماه شعبان برسیّد پیغمبران (ص) صلوات فرستد ، خدا آن مرغ را امر نماید تا در آن دریا غوطه خورد و پرهای خود را بفشارد و هر قطره ای که از پرهای آن مرغ بریزد ، ملکی خلق نماید و جمیع آن فرشتگان به تقدیس و تحمید و مدح و ثنای پروردگار مشغول گردند و ثواب آنها در دیوان اعمال صلوات فرستنده ثبت گردد .
درروایت آمده یک صلوات در ماه شعبان برابر است با ده صلوات در غیر ماه شعبان .
منبع:
وسائل الشیعه ، ج 10 ، ص 492 و مصباح المتهجد ، ص
ماه شریف شعبان برای سالك الی الله بسیار با ارزش است. یكی از شبهای قدر در این ماه می باشد و كسی در آن متولد شده كه خداوند بواسطه او وعده پیروزی به تمامی دوستان، پیامبران و بر گزیدگانش - از زمانی كه پدر ما حضرت آدم )علی نبینا و آله وعلیه السلام) در زمین ساكن شده - داده است. و وعده داده، بوسیله او بعد از پر شدن زمین از ظلم جور، آن را پر از قسط و عدل نماید. از مقام آن همین بس كه ماه رسول خدا صلوات الله علیه بوده و حضرتش صلی الله علیه وآله وسلم فرمودند: “شعبان ماه من است، خداوند كسی را كه مرا در ماهم یاری كند، بیامرزد.”
كسی كه از این دعوت بزرگ آگاه شود، باید بكوشد كه از دعوت شدگان این دعوت گردد. این جانشین و برادر او امیرالمؤمنین علیه السلام است كه می فرماید: “از زمانی كه ندای منادی رسول خدا صلوات الله علیه را كه برای روزه این ماه ندا می كرد شنیدم، هیچگاه روزه این ماه را از دست نداده و در تمام عمرم آن را از دست نخواهم داد؛ اگر خدا بخواهد.” این درباره روزه این ماه بود؛ و می توان كمك به آن حضرت صلوات الله علیه را از جهات دیگر مانند نماز، صدقه، مناجات و تمام كارهای خیر با روزه این ماه مقایسه نمود
منبع : بیتوته
تعلیم و تعلم، انگیزه والای بعثت
هیچ آیینی به اندازه اسلام، دانش را ستایش و پیروانش را به دانش اندوزی، تشویق و سفارش نکرده است. افزون بر آن، هدف بعثت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نیز تعلیم و تعلم است. استاد مرتضی مطهری، در مقام اندیشمند اسلامی، با استفاده از آیه ها و روایت های امامان معصوم علیهم السلام ، والاترین جایگاه را از آنِ مسئله تعلیم و تعلم می داند و آن را از هدف های بعثت برمی شمارد و می نویسد:
تعلیم و آموزانیدن، یکی از اهداف و انگیزه های بعثت رسول اکرم صلی الله علیه و آله است. او مبعوث شده است برای آموزش:
هُوَ الَّذی بَعَثَ فِی اْلأُمِّیِّینَ رَسُولاً مِنْهُمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ وَ یُزَکِّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ.
او همان خدایی است که از میان مردم اُمّی [دور از دانش] پیامبری از خودشان برانگیخت تا آیات الهی را بر ایشان تلاوت کند و آنان را پاک سازد و کتاب و حکمتشان بیاموزد.» (جمعه: 2)
در حدیثی… نقل است که رسول خدا وارد مسجد شد و دو حلقه جمعیت دید؛ یکی مشغول ذکر و دعا و عبادت و دیگری مشغول تعلیم و تعلم. هر دو را از نظر گذرانید و فرمود: هر دو کار نیکی انجام می دهند، ولی من برای آموزش مبعوث شده ام. [پس] در حلقه تعلیم و تعلم شرکت کرد… پیامبر اُمّی در میان مردم مبعوث می شود و اولین سخن خدا به او این است که «اِقْرَءْ» یعنی متنی را و کتابی را بخوان و آن گاه از اهمیت نعمت قلم و نوشتن که یگانه وسیله ایجاد تمدن و بقای فرهنگ است، سخن می گوید.
ضرورت دانش اندوزی برای همه کس و در همه جا
از ویژگی های مهم دین اسلام، سفارش به گسترشِ برابر حق آموزش، میان همه افراد جامعه است. این مسئله سبب می شود تا فاصله طبقاتی میان افراد کم شود و حتی فرد در پایین ترین طبقه جامعه نیز با اعتماد به نفس و خودباوری برای تحصیل علم بکوشد و از موهبت بزرگ دانش بهره جوید. استاد مطهری در این باره می نویسد:
پیغمبر(صلی الله علیه واله) فرمود: «طلب دانش بر هر مسلمانی واجب است.» و به این وسیله تبعیض میان طبقه ای و طبقه دیگر، میان ارباب و نوکر، میان عالم زاده و امیر زاده و سایر طبقات قائل نشد. هم فرمود: «علم را طلب کنید، ولو در چین باشد.» علی هذا، تعلیم را محدود نکرد به محل و مکان معیّن و آنچه در محیط سکونت وجود دارد، بلکه سفر برای علم، «خَوضِ لُجَجِ و سَفْک مُهَج» [برای تحصیل علم] را شایسته دانست. علم، یگانه چیزی است که در هر جای دنیا هست، باید آن را تحصیل کرد. علم مانند مال نیست که قابل غصب و سرقت باشد یا تحصیلش مستلزم سلب دیگری باشد، بلکه از نوع استضائه است. این چراغ، هر جای عالم وجود دارد و می توان از آن پرتو گرفت.
منبع:
مجله طوبی - مهر 1386، شماره 22