امام صادق علیه السلام:
آن زنی که شوهرش را احترام کند و آزارش ندهد و در همه حال از او فرمان برد…
کنزالفوائد، ص63
ان شاالله شاه کلید همه قفلها (امام زمان عج) به همین زودی بیاید و قفلهای زندگی ماروباز کند .
کتاب «پندهای پیوند؛ نکته‌های خوشبختی در زندگی مشترک با تأکید بر اسلام و احادیث» به قلم مرضیه فرجیان شوشتری اخیراً از سوی نشر معارف منتشر شد.
در قرن 21 که خانواده و روابط آن به عنوان یکی از مسائل مهم اجتماعی از منظر کارشناسان مورد بررسی قرار گرفته است، آثار متعددی از وجوه مختلف تلاش کرده‌اند تا به این موضوع و معضلات پیرامون آن بپردازند. انبوه کتاب‌های منتشر شده درباره این موضوع از یک سو، و نبود وقت و فرصت مناسب در زندگی امروز گاه انتخاب را برای مخاطبان سخت می‌کند؛ مخاطبانی که به زندگی پرسرعت امروز عادت کرده و دوست دارند همه چیز را خلاصه و کامل و به اصطلاح ساندویچی دریافت کنند.
نشر معارف با در نظر گرفتن این اقتضائات، با چاپ کتابی در اندازه‌ای کوچک اما حاوی نکاتی کلیدی در مورد زندگی زناشویی تلاش کرده تا بخشی از دغدغه مخاطبان در این زمینه را برطرف کند.
کتاب «پندهای پیوند» 47 نکته کوتاه اما کلیدی درباره زندگی مشترک را در 64 صفحه به مخاطب ارائه می‌دهد؛ نکاتی که برگرفته از آیات قرآن کریم و احادیث ائمه اطهار(ع) است. « قدر با هم بودن را بدانید»، «از لحظات زندگی مشترک لذت ببرید»، «بنای دوستی را با هم محکم بگذارید»، «فاصله کوتاه قلب‌ها را نزدیک‌تر و مشتاق‌تر می‌کند»، «همواره خود را در رفتار با یکدیگر جای طرف مقابل قرار دهید» و … از جمله نکاتی است که در این اثر مطرح می‌شود. در پایان این نکات، بخشی اضافه شده است که در آن مجموعه‌ای کوچک از احادیث در این‌باره را ذکر کرده و به غنای کتاب افزوده است.
در بخش‌هایی از این کتاب می‌خوانیم:
«درباره خطاها و اشتباهات خود روراست و صادق باشید و آنها را به عهده بگیرید و به اصطلاح ماست‌مالی نکنید. معمولاً همه رک بودن را با تلخ سخن گفتن اشتباه می‌گیرند؛ هیچ چیز بدتر از دروغ، ریا یا نیش و کنایه نیست که فرد حرفی می‌زند اما با رفتار و منش غیر کلامی خود چیزی کاملاً متفاوت با آن را می‌ساند. سعی کنید احساساتتان را رشد یافته و مسئولانه ابراز کنید. با صداقت در احساساتتان، رابطه شما بر پایه راستی و درستی بنا می‌شود، نه دروغ و ریا. انسان می‌تواند در عین رک بودن مفهوم سخن خود را با محبت و سرشار از عشق به همسرش برساند.»
ابوالحسن على‌بن‌عیسى بن ابى الفتح اِربلى، از علماى قرن هفتم هجرى در کتاب مشهور خود به نام «کشف الغمة فی معرفة الأئمة» به شرح جریان ازدواج امیر المؤمنین(علیه السلام) با حضرت زهرا(سلام الله علیها) می‌پردازد. نکاتی که در این روایت مطرح است، می‌تواند الگوی بسیار مناسبی برای خانواده‌هایی باشد که فرزندان آنها در آستانه ازدواج قرار دارند. آداب خواستگاری، آداب برخورد با خواستگار و آسان‌گیری در صِداق (مهریه) از مواردی است که در روایت ذیل دیده می‌شود.
بخش‌هایی از این روایت را می‌خوانید:
ام سلمه می‌گوید امیرالمؤمنین(علیه السلام) بر رسول خدا وارد شد و گفت: السلام علیک یا رسول الله؛ پیامبر پاسخ سلام او را داد و فرمود: بنشین اى ابوالحسن. على(علیه السلام) در حضور پیامبر خدا نشست و دیده به زمین دوخت، گویا حاجتى داشت ولى از اظهار آن خجالت مىکشید؛ سر خود را به زیر انداخت و سخنى نمىگفت. چنین وانمود می‌کرد که پیامبر از قلب على آگاه بود؛ لذا به وى فرمود: این طور گمان مىکنم که حاجتى داشته باشى، چه مانعى دارد، حاجت قلبى خود را بگو، زیرا حاجت تو نزد من روا خواهد شد.
امیر المؤمنین(علیه السلام) گفت پدرم و مادرم به فدایت اى رسول خدا، تو خودت مرا از عمویت ابو طالب و فاطمه بنت اسد گرفتى. من کودکى بودم، تو مرا با خود هم‌غذا کردى، تو نسبت به من از لحاظ نیکویى و شفقت از پدرم ابو طالب و مادرم فاطمه بنت اسد افضل و برترى، خداى رئوف مرا به وسیله تو و در دست تو هدایت کرد، خداوند مرا از آن سرگردانی‌ها و حیرتى که پدران و عموهایم به آن دچار بودند نجات داد؛ إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى هَدَانِی بِکَ وَ عَلَى یَدَیْکَ وَ اسْتَنْقَذَنِی مِمَّا کَانَ عَلَیْهِ آبَائِی وَ أَعْمَامِی مِنَ الْحَیْرَةِ وَ الشَّک.
یا رسول الله تو در دنیا و آخرت براى من ذخیره و پناهگاه هستى. یا رسول الله من دوست دارم با این همه رعایتى که نسبت به من فرمودهاى، خانه و همسرى داشته باشم که با او آرامش گیرم؛ أَنْ یَکُونَ لِی بَیْتٌ وَ أَنْ یَکُون لِی زَوْجَةٌ أَسْکُنُ إِلَیْهَا؛ یا رسول الله من نزد تو آمدهام تا تقاضا کنم که دخترت فاطمه را براى من به ازدواج در آوری، آیا این تقاضا را مىپذیرى؟
أم سلمه مىگوید: دیدم صورت مبارک پیامبر خدا از شدت خوشحالى مىدرخشید. سپس على(ع) فرمود: آیا تو چیزى دارى که من فاطمه را به تو بدهم؟ على علیه‌السلام گفت: پدر و مادرم به فدایت، اوضاع زندگى من از تو مخفى نیست. من فقط یک شمشیر و یک زره و یک شتر دارم که با آن آب مىکشم. من غیر از اینها چیزى ندارم. رسول خدا فرمود: على جان، تو از شمشیرت بی‌نیاز نیستى، زیرا مىخواهى با آن در راه خداوند جهاد کنى و با دشمنان او بجنگى. شتر خود را براى اینکه آب از براى درختان خرما و خانهات بکشى و بار سفر را به پشت آن بگذارى لازم دارى. من فاطمه را با همان زرهاى که دارى به همسرى تو در مىآورم.
اى على، میل دارى که به تو مژدهاى دهم؟ گفتم: بله پدر و مادرم به فداى تو؛ تو همیشه در گفتار خود با برکت و هدایتکننده بودهاى، درود خداوند بر تو باد. پیامبر فرمود: اى ابو الحسن، قبل از اینکه من فاطمه را در زمین به همسرى تو درآورم خداوند وى را در آسمان براى تو تزویج کرده است. قبل از اینکه تو نزدم بیایى در باره همین موضوع ملکى نزد من آمد که داراى چندین صورت و چندین پر و بال بود و من در میان ملائکه نظیر او را ندیده بودم. او به من درود و سلام فرستاد و گفت: رحمت و برکات خداوند بر تو باد، سپس گفت: مژده باد تو را به یگانگى و پاکیزگى نسل. گفتم: این چه بشارتى است؟ گفت: نام من سیطائیل است، من موکل یکى از قائمههاى عرش هستم، از خداوند خواهش کردم به من اجازه دهد که به تو مژده دهم، این جبرئیل است که به دنبال من مىآید و مىخواهد تو را از کرامت پروردگار آگاه کند. سخن وى تمام نشده بود که جبرئیل نازل شده گفت: سلام بر تو و رحمت و برکات خداوند نثارت باد.
منبع:
(کشف الغمة فی معرفة الأئمة (ط - القدیمة)، ج1، ص355)
زنان به مردان از سه راه محرم مى شوند: نسب، رضاع و ازدواج. كسانى كه از راه نسب به انسان محرم هستند، عبارتند از:
1. پدر و مادر و هر چه بالا روند (مانند پدر بزرگ و مادر بزرگ)؛
2. اولاد و هر چه پايين روند (مانند نوه و نتيجه)؛
3. خواهر و برادر و هر چه پايين روند (مانند خواهرزاده و برادرزاده)؛
4. عمو و عمه و هر چه بالا روند (مانند عمو و عمه پدر و مادر)؛
5. دايى و خاله و هر چه بالا روند (مانند دايى و خاله پدر يا مادر).
كسانى كه از راه رضاع (شيردادن) به انسان محرم مى شوند، همان هايى هستند كه از راه نسب محرم هستند(مانند پدر و مادر و اولاد و خواهر و برادر و عمو و عمه و دايى و خاله رضاعي و نيز مانند مادرزن رضاعى و دختر زن رضاعى و زن پدر رضاعى و زن پسر رضاعى).
كسانى كه از راه ازدواج به انسان محرم مى شوند، عبارتند از:
1. مادر زن و هر چه بالا روند (مانند مادر مادرزن)؛
2. دختر زن و هر چه پايين رود مانند دختر دختر زن)؛
3. زن پدر (نامادرى) و هر چه بالا رود (مانند زن اجداد)؛
4. زن پسر، يعنى عروس و هر چه پايين رود (مانند زن نوه و نتيجه).
منبع:
توضيح المسائل مراجع، م 2384 - 2389 و 2472 و 2464
