امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام:

 روزه مـاه شعبـان
وسـواس دل
و پریشانی جـان را
از بین می‌بـرد.

خصال، جلد۲، صفحه۶۱۲

هرکس در اين ماه صدقه بدهد، گرچه نصف دانه ي خرمايي باشد، تا حق تعالي بدن او را بر آتش دوزخ حرام كند.

ازامام صادق (عليه السّلام) روايت شده: كه از وجود مبارك ايشان درباره فضيلت روزه رجب سؤال كردند؟
فرمود: چرا از روزه شعبان غافل هستيد؟
راوي عرض كرد: يَابنَ رسول الله كسي كه يك روز از #شعبان را روزه بدارد، چه ثوابي دارد؟ فرمود: به خدا سوگند #بهشت پاداش آن است، عرض كرد يَابنَ رسول الله بهترين اعمال در اين ماه چيست؟ فرمود: #صدقه و #استغفار،
هركه در ماه شعبان صدقه دهد حق تعالي آن را رشد و نموّ دهد همان گونه كه يكي از شما بچّه شترش را رشد مي دهد، تا آن كه در قيامت، درحالي كه به اندازه ي كوه احد شده باشد به صاحبش بازگردد.
منبع:مفاتیح الجنان

شیخ صدوق در کتاب امالی در حدیثی از امام صادق(ع) نقل می کند:
فطرُس، یکی از فرشتگان حامل عرش در انجام وظیفه اش سُستی کرد، بالهایش شکسته و به جزیره ای در زمین تبعید شد. وی ۷۰۰ سال به عبادت خدا مشغول بود تا امام حسین(ع) به دنیا آمد. جبرئیل با هفتاد هزار فرشته جهت تبریک این میلاد به زمین نازل شدند، وقتی از کنار فطرس گذشتند او از علت نزول آنان جویا شد و از آنان خواست تا وی را با خود ببرند. جبرئیل نزد پیامبر(ع) برای وی میانجیگری کرد. با پیشنهاد پیامبر(ص)، فطرس خود را به قنداقه امام حسین(ع) مالید و خداوند بال هایش را بهبود بخشیده و او را به جایگاه اولیه اش بازگرداند.

فطرس پس از بهبودی و عروج به آسمان به رسول خدا خبر از شهادت فرزندش حسین داده و می گوید به جبران این شفاعت، زیارت هر زائر و سلام و صلوات هر سلام دهنده ای را به امام حسین(ع) برساند.[۱]

در برخی روایات از فطرس به نام «عَتیقُ الحسین» یعنی آزاد شده حسین یاد شده است.[۲] گویا این لقب را خودش گذاشته است زیرا در دعایی می گوید:
«مَنْ مِثْلی وَ اَنا عَتیقُ الْحُسَینِ وَ اَبوهُ عَلِی بْنُ اَبی طالبٍ(ع) وَ اُمُّهُ فاطمةُ وَ جَدُّهُ رسول الله صلّی اللّه علیه و آله و سلّم.»[۳] (ترجمه: چه کسی مثل من است، من آزاد شده حسینیم، حسینی که پدرش علی بن ابی طالب و مادرش فاطمه و پدربزرگش رسول خداست.)

پ.ن :

نقد و بررسی

داستان فطرس با ابهاماتی روبروست، از جمله نظریه عصمت فرشتگان با این جریان ناسازگاری دارد، آیت الله جوادی آملی این داستان را نپذیرفته و معتقد است: جریان فطرس به اثبات نیاز دارد؛ زیرا فطرس واژه­ای یونانی است و در دعای سوم شعبان هم فرشته خوانده نشده است. بلکه به این صورت آمده “و عاذَ فُطرُسُ بِمَهدِهِ"؛ یعنی فطرس به گهوارۀ امام حسین(ع) پناه برد. از سوی دیگر سند این دعا هم باید تحقیق شود و میزان اعتبارش به دست آید…[۹]

عصمت فرشتگان
با توجه به آیه ۶ سوره تحریم بعضی قائل به عصمت فرشتگان هستند: یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا قُوا أَنفُسَکمْ وَأَهْلِیکمْ نَارً ا وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَ ةُ عَلَیهَا مَلَائِکةٌ غِلَاظٌ شِدَادٌ لَّا یعْصُونَ اللَّهَ مَا أَمَرَ هُمْ وَیفْعَلُونَ مَا یؤْمَرُ ونَ (ترجمه: ای کسانی که ایمان آورده اید، خودتان و کسانتان را از آتشی که سوخت آن، مردم و سنگهاست حفظ کنید: بر آن [آتش ] فرشتگانی خشن [و] سختگیر [گمارده شده ] اند. از آنچه خدا به آنان دستور داده سرپیچی نمی کنند و آنچه را که مأمورند انجام می دهند.)[ تحریم–۶]
برخی این نظریه را نپذیرفته و معتقدند ظاهر آیه، «یفْعَلُونَ ما یؤْمَرُونَ» نشان می دهد که فرشتگان قدرت بر گناه دارند، اما گناه نمی کنند.[۱۰]
علامه طباطبایی تکلیف فرشتگان را تکوینی می داند نه تشریعی. بنا بر گفتۀ وی، در این قبیل تکالیف تمرد معنا ندارد.[۱۱]
شهید مرتضی مطهری بین فرشتگان تفکیک قائل شده و بعضی از آنان را زمینی می دانسته که تکلیف پذیرند.[۱۲] آیت الله جوادی آملی نیز با پذیرفتن این نظریه، احتمال می دهد فطرس از نوع زمینی فرشتگان باشد که با فرشتگان آسمانی یا اخروی تفاوت دارند.[۱۳]

ترک اولی
برخی نیز نافرمانی فطرس را ترک اولی دانسته اند، بدین معنا که آنان در اجرای دستورات الهی عملی را که دارای اولویت بود رها کرده و به سوی عمل کم اولویت رفته اند، یا انجام عملی را در وقتی و شرایطی که اولویت بیشتری داشته، رها کرده و در شرایط و وقت دیگری به جای آورده اند. بدین جهت مجازات و تنبیه شده اند.[۱۴]

به گفته شهید مطهری داستان فطرس رمزی است از برکت وجود سیدالشهدا که بال شکسته ها با تماس به او صاحب بال و پر می شوند. افراد و ملتها اگر به راستی خود را به گهواره حسینی بمالند از جزایر دور افتاده رهایی می یابند و آزاد می شوند.[۱۵]

پانویس

1) ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۶۶.
2) مسعودی، اثبات الوصیة، ۱۴۲۶ق، ص۱۶۴؛ طبری، دلائل الإمامة، ۱۴۱۳ق، ص۱۹۰
3) الحسینی المدنی، تحفة الأزهار، ۱۳۷۸ش، ج۲، ص۳۲
9) جوادی آملی، پرسش و پاسخ ها در محضر آیت الله جوادی آملی، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۸۸
10) قرشی، قاموس قرآن، ۱۴۱۲ق، ج۶، ص۲۸۳.
11) طباطبائی، المیزان، ۱۳۷۴ش، ج ۱۹، ص۵۶۲.
12) مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۵۸ش، ج۴، ص۲۸۰.
13) جوادی آملی، پرسش و پاسخ ها در محضر آیت الله جوادی آملی، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۸۸ -۷۸
14) طیب، اطیب القرآن ج۱، ص۵۱۱
15) مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۵۸ش، ج۱۷، ص۵۶۴
16) دانشنامۀ شعر عاشورایی، محمد زاده،ج۱، ص:۱۸۵
17) دانشنامۀ شعر عاشورایی، محمد زاده،ج۲، ص:۱۱۳۱
ویکی شیعه /پایگاه حوزه نت

پیش از آنکه حضرت زهرا علیه السلام به امام حسین علیه السلام باردار شود، جبرئیل بر پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم نازل شد و عرض کرد: «پسری برایت متولد می شود که امتت او را پس از تو شهید می کنند؛ و امامت در نسل اوست». آن حضرت خبر ولادت چنین مولودی را به علی وفاطمه علیه السلام اعلام نمود.

[1]. بحارالانوار: ج 23 ص 246، ج 25 ص 254، ج 36 ص 158، ج 43 ص 245، ج 44ص 231، 233، کمال الدین: ج 2 ص 415. اثبات الهداة: ج1 ص 275. عوامل العلوم: ج 17 ص 23. کامل الزیارات: ص 56. اثبات الوصیة: ص 174. کافی: ج 1 ص 464. علل الشرائع: ج 1 ص 206. /پایگاه موسسه گلهای یاس

در شب ولادت امام حسین علیه السلام یکی از ملائکه درآسمان و زمین ندا داد: ای بندگان خدا، لباس حزن و اندوه برتن کنید و مصیبت زده گردید و آه و ناله سردهید؛ چرا که نوۀ محمد سر بریده می شود و مظلوم و مقهور می گردد. آنگاه نزد پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم آمد و عرض کرد:« ای حبیب خدا، عده ای از فرزندانت را فرقه ای ظالم و طاغی و فاسق از امت تو شهید می کنند.آنان فرزندت حسین پسر دختر طاهرت را در سرزمینی به نام کربلا شهید می کنند».

 سپس از زمین کربلا مشتی خاک برداشت و عرض کرد:« این تربت اوست. یا محمد، این تربت را تزد خود نگاه دارو هر گاه دیدی تغییر کرد وسرخ شد و همچون خون گردید، بدان که فرزندت حسین شهید شده است». سپس آن ملک مقداری از تربت امام حسین علیه السلام را برداشت و به آسمان برد. همۀ ملائکه آسمان ها آن تربت را بوییدند و خود را به آن متبرک نموند. پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم تربت را دردست گرفت و آن را بویید و بوسید وفرمود: ای حسین، خداوند قاتلت را بکشد و او را درآتش جهنم اندازد. خدایا، در نسل قاتل حسین شخصی مبارکی قرار مده وآنان را درآتش انداز و سرانجامشان را بدترین قرارده.

آنگاه تربت را به همسرش ام سلمه داد و از شهادت تازه مولود در کربلا به او خبرداد و فرمود:« ای ام سلمه، این تربت را همراه داشته باش و پس ازمن آن را محافظت کن. هر گاه دیدی تغییر کرد وسرخ شد و همچون خون تازه گشت، بدان که فرزندم حسین را درکربلا به شهادت رسانده اند».

مدینة المعاجز: ج 3 ص 438. کتاب الفتوح: ج 4 ص 323 / موسسه گلهای یاس