1. معرفت و شناخت امام
2. ایمان و عمل صالح
3. یاد و محبت امام
4. انتظار عاشقانه
5. تَولّی وَ تَبَرّی
6. تقیه و صبر
7. احترام و ادب (تجلیل از مقام او)
8. دعا برای ظهور امام عصر (ع)
امام رضا (ع) فرمودند:
«ما اَحْسَنَ الصَّبرَ وَ اِنْتِظارُ الفَرَج… فَعَلَیْکُمْ بِالصَّبْرِ»
و چه نیکوست شکیبایی و انتظار فرج…. پس بر شما باد به شکیبایی.
منتظر، در سنگر صبر، امکانات خود را برای روز ظهور ذخیره میکند و با بسیج نیروها، به دشمن حمله ور میشود. آنچه مسلم است اینکه غافل ماندن دشمن و مستور سازی سنگر و اختفاء رزمنده از جمله لوازم موفقیت و پیروزی در این نبرد است.
امام رضا (ع) به نقل از امیرالمومنین (ع) می فرمایند:
«هرکس دوست دارد خداوند را ملاقات کند در حالی که ایمانش کامل و اسلامش نیکو باشد، محبت حجت منتظر، حضرت صاحب الزمان را پیشه خود قرار دهد که ایشان و دیگر پیشوایان، چراغهای روشن در تاریکیهای زندگی و امامان هدایت و نشانههای تقوایند، من برای هر که آنان را دوست بدارد و ولایتشان رادارا شود، از سوی خدای تعالی را بهشت ضمانت میکنم.»
امام رضا (ع) میفرمایند : «اهل آسمان و زمین و هر زن و مرد دل سوخته و هر دل غمین و اندوهگین برای حضرت گریه میکنند.»
انتظار فرج، با تقوی و سازندگی قرین است نه با پلیدی و معصیت که در این ورطه این انتظار خود نوعی عبادت تلقی میشود.
از جمله برکات انتظار، گشایش در کار است. امام رضا(ع) میفرمایند:
«اَلَیسَ اِنْتِظارُ الفَرَجِ مِنَ الفَرَج؟ اِنَّ اللهَ عَزَّوَجَلُّ یَقُولُ: فَانتَظِرُوا اِنّی مَعَکُمْ مِنْ المُنْتَظِریِنَ
(اعراف/71)»
«آیا انتظار فرج، خود بخشی از فرج نیست؟ خدا میفرماید: پس انتظار بکشید که من هم با شما در انتظارم.»
منبع : پایگاه جامع اطلاع رسانی امام رضا (علیه السلام)
چرا افضل اعمال در ماه مبارک رمضان ورع است؟
زیرا راه یافتن به مقام ربوبی، بدون ورع (پرهیز از گناه و دوری از شبهات) امکان ندارد.
ابتدا بايد معناى« ورع» روشن شود تا ببینیم چرا افضل اعمال در ماه مبارك رمضان ورع است.
امام صادق علیه السلام در مورد معناي ورع فرموده اند: الورع ، الوقوف عند الشبهة (۱)؛ ورع آن است كه انسان در برخورد با شبهه توقف كند، اگر شبهه حرام است يعني احتمال مي دهد انجام فعلي حرام باشد، آن را ترك كند و اگر احتمال واجب بودن مي دهد انجام دهد.
فضيل بن عياض مي گويد: از امام جعفر صادق(علیه السلام) سؤال نمودم كه ورع و پارسائى چيست؟ فرمود: چيزى است كه انسان را از محرّمات خداوند باز داشته و او را از شبهات دور گرداند (۲)
علامه طباطبايي صاحب تفسير گرانمايه الميزان نيز مي گويد: ورع به معناي پرهيز از حرام هاى خدا و اجتناب از ارتكاب مناهيى[ گناهاني] است كه آدمى را به عذاب خدا مى كشاند.(۳)
برای رسیدن به ورع، انسان پيوسته باید از نفس خويش حساب كشي كند از نفس خود نسبت به عملكردهايش توضيح بخواهد. چنان كه امام صادق (علیه السلام) براي ورع يازده اصل و پايه ذكر كرده، اولين آن محاسبه نفس است.«اَصْلُ الْوَرَعِ دَوَامُ مُحَاسَبَةِ النَّفْسِ» (۴).
اگر كسى بخواهد متصف به صفت ورع شود، نه تنها لازم است كه ترك محرمات و عمل به واجبات كند، بلكه از اعمال و امورى كه موجبات خلاف و مقدمات عصيان را فراهم مى سازد، دوری گزیند.
با توجه به معناي ورع و فلسفه يا هدفي كه خداوند از قرار دادن ماه مبارك به عنوان ضيافة الله دارد روشن مي شود كه راه يافتن به مقام قُرب ربوبي بدون ورع که همان دوری از گناه و شبهات است، تحقق نمي يابد.
پي نوشت ها :
۱. مستدرك الوسايل، محدث نوري، ج۱۷، ص۳۲۴، مؤسسه آل البيت، قم ۱۴۰۸ ش
۲. انوار العرفان في تفسير القرآن، ابو الفضل داور پناه، ج۱۲، ص ۲۵۷، ناشر انتشارات صدر – تهران، ۱۳۷۵ش
۳. الميزان، علامه طباطبايي، ترجمه سيد محمد باقر موسوي همداني، ج ۱۴، ص۲۵، ناشر دفتر انتشارات جامعه مدرسين حوزه علميه قم ، ۱۳۷۴ ش.
۴. مستدرك الوسايل، ج ۱۱، ص ۲۷۱.
چرا افضل اعمال در ماه مبارک رمضان ورع است؟
زیرا بار یافتن به مقام ربوبی، بدون ورع (پرهیز از گناه و دوری از شبهات) امکان ندارد.
ابتدا بايد معناى« ورع» روشن شود تا ببینیم چرا افضل اعمال در ماه مبارك رمضان ورع است.
امام صادق علیه السلام در مورد معناي ورع فرموده اند: الورع ، الوقوف عند الشبهة (۱)؛ ورع آن است كه انسان در برخورد با شبهه توقف كند، اگر شبهه حرام است يعني احتمال مي دهد انجام فعلي حرام باشد، آن را ترك كند و اگر احتمال واجب بودن مي دهد انجام دهد.
فضيل بن عياض مي گويد: از امام جعفر صادق(علیه السلام) سؤال نمودم كه ورع و پارسائى چيست؟ فرمود: چيزى است كه انسان را از محرّمات خداوند باز داشته و او را از شبهات دور گرداند (۲)
علامه طباطبايي صاحب تفسير گرانمايه الميزان نيز مي گويد: ورع به معناي پرهيز از حرام هاى خدا و اجتناب از ارتكاب مناهيى[ گناهاني] است كه آدمى را به عذاب خدا مىكشاند.(۳)
برای رسیدن به ورع، انسان پيوسته باید از نفس خويش حساب كشي كند از نفس خود نسبت به عملكردهايش توضيح بخواهد. چنان كه امام صادق (علیه السلام) براي ورع يازده اصل و پايه ذكر كرده، اولين آن محاسبه نفس است.«اَصْلُ الْوَرَعِ دَوَامُ مُحَاسَبَةِ النَّفْسِ (۴).
اگر كسى بخواهد متصف به صفت ورع شود، نه تنها لازم است كه ترك محرمات و عمل به واجبات كند، بلكه از اعمال و امورى كه موجبات خلاف و مقدمات عصيان را فراهم مى سازد، دوری گزیند.
با توجه به معناي ورع و فلسفه يا هدفي كه خداوند از قرار دادن ماه مبارك به عنوان ضيافة الله دارد روشن مي شود كه بار يافتن به مقام قُرب ربوبي بدون ورع که همان دوری از گناه و شبهات است، تحقق نمي يابد.
پي نوشت ها :
۱. مستدرك الوسايل، محدث نوري، ج۱۷، ص۳۲۴، مؤسسه آل البيت، قم ۱۴۰۸ ش
۲. انوار العرفان في تفسير القرآن، ابو الفضل داور پناه، ج۱۲، ص ۲۵۷، ناشر انتشارات صدر – تهران، ۱۳۷۵ش
۳. الميزان، علامه طباطبايي، ترجمه سيد محمد باقر موسوي همداني، ج ۱۴، ص۲۵، ناشر دفتر انتشارات جامعه مدرسين حوزه علميه قم ، ۱۳۷۴ ش.
۴. مستدرك الوسايل، ج ۱۱، ص ۲۷۱.
سلمان رشدی: اگر به گذشته بروم بازهم کتاب آیات شیطانی را مینویسم
نویسنده کتاب آیات شیطانی مدعی شد اگر به گذشته برود بازهم این کتاب را خواهد نوشت زیرا از این کار پشیمان نیست.
سلمان رشدی سلمان رشدی: اگر به گذشته بروم بازهم کتاب آیات شیطانی را مینویسم
به گزارش سرویس دینی جام نیـوز، «سلمان رشدی» نویسنده هندیتبار انگلیسی مدعی شد با وجود اینکه بخاطر نوشتن کتاب «آیات شیطانی» دوران سختی را گذرانده اما از این کار خود پشیمان نیست.
رشدی در مصاحبه با روزنامه «بیگایشوز» ضمن اشاره به سالهای زیادی که در فرار و زندگی امنیتی گذرانده ادعا کرد که از کار خود پشیمان نبوده و اگر به گذشته بازگردد بازهم آن کتاب را مینویسد.
وی با بیان اینکه از نوشتن کتاب آیات شیطانی نادم نیست، افزود: «اگر به گذشته بروم و با سلمان نوجوان صحبت کنم، به او میگویم سختی بزرگی پیش رو داری. برای ده سالی که ایام خوبی از عمرت نیست، آماده باش.»
امام خمینی (ره) سال 1367 طی یک فتوای تاریخی و خطاب به همه مسلمانان جهان، ضمن محکوم کردن این کتاب و نویسندهاش، رشدی را مرتد و حکم اعدام را برای او و ناشران کتاب صادر نمودند.
امام خمینی در این حکم فرمودند: «به اطلاع مسلمانان غیور سراسر جهان میرسانم، مؤلف کتاب آیات شیطانی که علیه اسلام و پیامبر (صلی الله علیه وآله) و قرآن تنظیم و چاپ و منتشر شده است، هم چنین ناشرانِ مطلع از محتوای آن، محکوم به اعدام میباشند. از مسلمانان غیور میخواهم تا در هر نقطه که آنان را یافتند، سریعا آنها را اعدام نمایند تا دیگر کسی جرأت نکند به مقدسات مسلمین توهین نماید و هر کس در این راه کشته شود، شهید است انشاءاللّه. ضمنا اگر کسی دسترسی به مؤلف کتاب دارد، ولی خود قدرت اعدام آن را ندارد، او را به مردم معرفی نماید تا به جزای اعمالش برسد».
آخرین روزهای ماه شعبان هم در حال سپری شدن است. امام رضا(علیه السلام) برای کسانی که تا کنون از توفیقات این ماه بی بهره بوده اند برای جبران فرصت از دست رفته راهکاری ارزشمند ارائه می دهند .
امام رضا (علیه السلام) در روایتی شعبان را به عنوان مقدمه ورود و آمادگی برای ماه رمضان معرفی نموده و با توصیه هایی الهی این روزها را آخرین فرصت برای خودسازی و ورود خالصانه به ماه مبارک رمضان دانسته اند.
روایت چنین است که عبدالسلام بن صالح هروی در یکی از آخرین روزهای ماه شعبان به خدمت امام رضا (علیه السلام) می رسد و امام به او می فرماید: یَا أَبَا الصَّلْتِ إِنَّ شَعْبَانَ قَدْ مَضَى أَکْثَرُهُ وَ هَذَا آخِرُ جُمُعَةٍ مِنْهُ فَتَدَارَکْ فِیمَا بَقِیَ مِنْهُ تَقْصِیرَکَ فِیمَا مَضَى مِنْهُ وَ عَلَیْکَ بِالْإِقْبَالِ عَلَى مَا یَعْنِیکَ وَ تَرْکِ مَا لَا یَعْنِیکَ وَ أَکْثِرْ مِنَ الدُّعَاءِ وَ الِاسْتِغْفَارِ وَ تِلَاوَةِ الْقُرْآنِ وَ تُبْ إِلَى اللَّهِ مِنْ ذُنُوبِکَ لِیُقْبِلَ شَهْرُ اللَّهِ إِلَیْکَ وَ أَنْتَ مُخْلِصٌ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لَا تَدَعَنَّ أَمَانَةً فِی عُنُقِکَ إِلَّا أَدَّیْتَهَا وَ لَا فِی قَلْبِکَ حِقْداً عَلَى مُؤْمِنٍ إِلَّا نَزَعْتَهُ وَ لَا ذَنْباً أَنْتَ مُرْتَکِبُهُ إِلَّا قَلَعْتَ عَنْهُ وَ اتَّقِ اللَّهَ وَ تَوَکَّلْ عَلَیْهِ فِی سِرِّ أَمْرِکَ وَ عَلَانِیَتِکَ وَ مَنْ یَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِکُلِّ شَیْءٍ قَدْراً وَ أَکْثِرْ مِنْ أَنْ تَقُولَ فِیمَا بَقِیَ مِنْ هَذَا الشَّهْرِ اللَّهُمَّ إِنْ لَمْ تَکُنْ قَدْ غَفَرْتَ لَنَا فِی مَا مَضَى مِنْ شَعْبَانَ فَاغْفِرْ لَنَا فِیمَا بَقِیَ مِنْهُ فَإِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى یُعْتِقُ فِی هَذَا الشَّهْرِ رِقَاباً مِنَ النَّارِ لِحُرْمَةِ شَهْرِ رَمَضَان؛
کوتاهی هایت را جبران کن
امام رضا(علیه السلام) فرموده اند: هر کس در ماه شعبان هفتاد مرتبه استغفار کند حق تعالی گناهان او را بیامرزد اگر چه به عدد ستارگان باشد. از همین رو اولین توصیه امام رضا (علیه السلام) برای این روزها توجه به فرصت باقی مانده و جبران مافات است . آن حضرت(علیه السلام) می فرماید: ای ابا صلت! بیشتر از شعبان گذشت و این آخرین جمعه آن است ، در این باقیمانده ماه، اگر کوتاهی هایی داشته ای جبران کن و بر آنچه به کارت می آید اقبال نما.
توبه عامل محو گناهان
تلاوت قرآن در سیره امام رضا (علیه السلام) از جایگاه والایی برخوردار است. رجاء بن ضحاک میگوید: امام رضا علیهالسلام شبها بسیار تلاوت قرآن میکرد، هنگامی که به آیهای میرسید که در آن سخن از بهشت و دوزخ به میان آمده بود، گریه میکرد، و از درگاه خدا تقاضای بهشت مینمود و می گفت: پناه میبرم به خدا از آتش دوزخ (1)؛ از این رو امام رضا (علیه السلام) در توصیه ای دیگر برای این روزها به اباصلت می فرماید: بسیار در دعا و استغفار و تلاوت قرآن بکوش.
امام رضـا (علیه السلام) توبه را باعث محو گناهان برشمرده و از پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله) روایت کرده که فرمودند: توبه کننده ی گناه مانند کسی است که گناهی بر او نیست؛ لذا در سومین توصیه برای روزهای پایانی شعبان می فرماید: از گناهان خویش به سوی خدا توبه کن تا ماه رمضان که فرا می رسد تو برای خدای عزوجل مخلص باشی.
ادای دین و رعایت امانتداری
یکی از توصیه های امام رضا (علیه السلام) برای استفاده از فرصت های باقی مانده این روزها ادای دین و رعایت امانتداری است. امام رضا(علیه السلام) به نقل از پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) می فرماید: به بسیاری نماز و روزه و زیادی حجّ و احسان و زمزمه مردم در شب منگرید، بلکه به راستی سخن و امانت داریشان بنگرید.(2) لذا توصیه دیگر آن حضرت برای این رورها توجه به موضوع امانتداری و ادای دین است و می فرماید: امانتی که برگردن داری ادا ساز.
کینه ها را دور بریزید
امام رضا (علیه السلام) همچنین در چهار توصیه دیگر برای آین روزها پرهیز از کینه ورزی ، اجتناب از گناه، توکل بر خداوند و خواندن دعا را برخی دیگر از راههای کسب فیض از فرصت ارزشمند آخرین روزهای ماه شعبان بر شمرده و می فرماید: هر کینه ای در قلبت از برادران مومنت می باشد آن را بر انداز و هر گناهی بر تو مانده که مرتکب آن شده باشی آن را از دل ریشه کن ساز و از خدا بپرهیز و در آشکارا و پنهان بر او توکل نمای؛ چه آنکه خود او فرمود: و من یتوکل علی الله فهو حسبه ان الله بالغ امره قد جعل الله لکل شیء قدرا؛ یعنی آنکس که بر خدای توکل کند خدا او را بس است که خدا امر خود را به انجام می رساند و برای هر چیزی اندازه ای قرار داده است . و در مابقی این ماه زیاد بخوان : “اللهم اِن لم یکُن غفرت لنا فی ما مضی من شعبان فاغفر لنا فیما بقی منه”زیرا خدای تعالی در این ماه به احترام ماه رمضان گردن هایی را از آتش جهنم آزاد می سازد.(3)
پانوشتها:
1. عیون اخبار الرضا علیه السلام، ج 2، ص 182
2. همان،ج 2/ص 51
3. همان، ج2، ص