امر به معروف و نهی از منکر از اموری است که بر همه کس واجب است. یک چیزی نیست که بر یکی واجب باشد بر دیگری[نه]. همۀ ما مکلّفیم همانطور که مکلّفیم که خودمان را
حفظ کنیم و خارج کنیم از ظلمت به نور، مکلّف هستیم که دیگران را هم همین طور دعوت کنیم. هر مقدار که میتوانیم. شما نباید بگویید که خوب، من که خطیب نیستم، من که اهل منبر نیستم،
من که اهل محراب نیستم. شما اهل این هستید که در خانوادهتان با آن پسرتان و با آن دخترتان و با آن عیالتان، با آن کسی که رفیق شما هست، میتوانید که حرف را بزنید. همین مقدار شما
مکلّفید. اگر انسان دید معصیت خدا میشود، باید جلویش را بگیرد. نگذارد معصیت خدا بشود.
منبع:امام خمینی - ره 1358/10/02 قم در حضور کارکنان بخش خبر و جهاد سازندگی در صدا و سیما
بیانات مقام معظم رهبری در جمع هزاران نفر از زائران کاروانهای راهیان نور در منطقه عمومی عملیات شکست حصر آبادان در شرق کارون
یکی از واجبات و فرایض بسیار مهم و بزرگ اسلامی که در قرآن و عترت بسیار بر آن تأکید شده است، فریضه «امر به معروف و نهی از منکر» است. افرادی که این فریضه بزرگ الهی را ترک می‌کنند یا در برابر آن بی‌تفاوتند گناهکار محسوب می‌شوند و کیفری سخت و سنگین در انتظار آنهاست. امر به معروف و نهی از منکر به اتفاق فقهای اسلام واجب است و حتی اصل وجوب آن جزو ضروریات دین اسلام به شمار می‌آید.
حال ممکن است این سوال مطرح شود که به راستی علت وجوب این فریضه الهی چیست؟ بهترین راه برای دریافت این پاسخ رجوع به بیانات اهل‌بیت(ع) است. حضرت زهرا(س) درباره فلسفه وجوب امر به معروف می‌فرماید: «خداوند امر به معروف را به خاطر مصالح و منفعت عمومی و زندگی سراسر صلح و آرامش واجب کرد». در همین راستا، روایاتی وجود دارد که بیانگر اثرات امر به معروف و نهی از منکر در فرد و جامعه است: امام باقر(ع) فرمودند: «إِنَّ الْأَمْرَ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْیَ عَنِ الْمُنْکَرِ سَبِیلُ الْأَنْبِیَاءِ وَ مِنْهَاجُ الصُّلَحَاءِ فَرِیضَةٌ عَظِیمَةٌ بِهَا تُقَامُ الْفَرَائِضُ وَ تَأْمَنُ الْمَذَاهِبُ وَ تَحِلُّ الْمَکَاسِبُ وَ تُرَدُّ الْمَظَالِمُ وَ تُعْمَرُ الْأَرْضُ وَ یُنْتَصَفُ مِنَ الْأَعْدَاءِ وَ یَسْتَقِیمُ الْأَمْرُ»،« امر به معروف و نهى از منکر راه و روش انبیا و شیوه صالحان و فریضه بزرگى است که دیگر فرایض به واسطه آن برپا مىشود، »راه‌ها امن و درآمدها حلال مىشود و حقوق پایمال شده به صاحبانش برمىگردد، زمین آباد و (بدون ظلم) حق از دشمنان گرفته مىشود و کارها نیز سامان مىپذیرد.این موضوع آنقدر مورد تأکید قرآن و عترت است که خداوند در چندین آیه از قرآن بر انجام فریضه امر به معروف و نهی از منکر تأکید می‌کنند. در سوره لقمان آیه 104 چنین آمده است: «یا بُنَیَّ أَقِمِ الصَّلاةَ وَ أْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ وَ انْهَ عَنِ الْمُنْکَرِ»« پسرم! نماز را بر پا دار و امر به معروف و نهی از منکر کن. »همچنین در سوره آل‌عمران آیه 104 به این موضوع اشاره شده است: «وَ لْتَکُنْ مِنْکُمْ أُمَّةٌ یَدْعُونَ إِلَی الْخَیْرِ وَ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَر»، «باید از میان شما، جمعی دعوت به نیکی و امر به معروف و نهی از منکر کنند.»
منبع:
مرحوم آیت الله آقا مجتبی تهرانی درشرح حدیثی از امام صادق (عَلَيهِ السَّلَامُ) به تبیین امور شش گانه ای که منشاء گناهان است اشاره کرده و تصریح نموده است که اين موارد شش گانه سرآمد گناهان هستند؛ نه اين كه موارد ديگر موجبِ گناه نمي‌شود.
رُوِيَ عَنِ الصَّادِقِ (عَلَيهِ السَّلَامُ) قَالَ: إِنَّ أَوَّلَ مَا عُصِيَ اللَّهُ بِهِ سِتٌّ ؛ حُبُّ الدُّنْيَا وَ حُبُّ الرِّئَاسَةِ وَ حُبُّ الطَّعَامِ وَ حُبُّ النِّسَاءِ وَ حُبُّ النَّوْمِ وَ حُبُّ الرَّاحَةِ.
درروايتی از امام صادق(صلوات الله عليه) منقول است كه حضرت فرمودند: سرآمد اموري كه موجب ميشود انسان از فرمان الهي سرپيچي كند و نسبت به خداوند گناه وعصيان كند، شش مورد است. يعني اين شش مورد سرآمد هستند؛ نه اين كه موارد ديگر موجبِ گناه نمي‌شود. اينها غالباً سرآمد هستند. گناهانی كه از انسان سر ميزند، منشأش غالباً يكي از اينها است.
حبّ الدنيا؛
پول دوستي موجب ميشود كه نه حرام سرش بشود نه حلال. لذا موجب عصيان مي شود. دو نوع گناه داريم كه يكي از آنها ترك واجب است؛ خودِ ترك واجب هم گناه است. پول دوستي منشأ گناه ميشود.
حبّ الرئاسة؛
جاه طلبي، رياست طلبي. اين هم منشأ گناهان و معاصی دیگر ميشود.
حبّ الطعام؛
«ابن البطن»، یعنی كساني كه به اسارت شكم ميروند. این هم منشأ گناهان بعدی میشود.
حبّ النساء؛
منظور «ابن الفرج» است. مراد از حبّ النساء ؛ شهوت جنسي است از آن طرف، حبّ الطعام به تعبير ما شهوت بطني و شكم پرستي است، از اين طرف هم شهوت جنسي را مطرح می‌فرماید كه از اين دو تعبير ميشود به «ابن البطن و الفرج». اينها اسيرند و به اسارت شكم و شهوت جنسيشان درآمده‌اند و اين خود منشأ گناه می شود.
حبّ النوم؛
«يعني كساني كه خيلي مقيّدند به خوابيدن. اينها هم به معصيت ميافتند. يك سنخ معاصي هست كه منشأش حبّ نوم و خواب است. صبح نماز صبحش قضا ميشود، براي چه؟ چون مي‌خواهد بخوابد.»
حب الراحة؛
«یعنی راحت طلبي. این هم منشأ یک سنخ از معاصی است.»يك رشته ای وجود دارد كه همه اين شش مورد را به هم پيوسته ميكند و آن «حُبّ» است. «حبّ الدنيا»، «حبّ الرئاسة»، «حبّ الطعام»، «حبّ النساء»، »حبّ النوم»، «حبّ الراحة». همه اینها مثل دانه هاي تسبيحی در یک نخ هستند و آن نخ تسبیح، همین «حبّ دنيا و امور مادّي» است. لذا همه اینها مربوط به هم هستند. متعلّق به اين عالم مادّه است كه انسان را به گناه ميكشاند که اگر این نباشد، هيچ وقت گناه سر نميزند و واجب هم ترك نمي‌شود.
منبع:
بحارالانوار، ج70 ، ص60
آیت‌الله «فاطمی‌نیا» در جلسه هفتگی شرح صحیفه‌سجادیه (دعای مکارم‌الاخلاق) به یکی ازفواید تقوااشاره کرد وفرمود:
یکی از فواید تقوا؛ نجات پیدا کردن از آتش است.
«ثُمَّ نُنَجِّی الَّذینَ اتَّقَوْا»؛ سپس نجات می‌دهیم متقیان را. یک مثال می‌زنم، یک هواپیماهایی هست که در آسمان یک خطی ایجاد می‌کند آنها از تهران رد می‌شوند و در
طبقات بالای آسمان هستند، می توانند بگویند: ما تهران رفته‌ایم و دروغ محسوب نمیشود، درست است که در تهران فرود نیامده‌اند و کاری نکرده‌اند اما اگر بگویند تهران
رفته‌ایم دروغ نیست؛ بنابراین همه‌ی ما به جهنم خواهیم رفت نه اینکه در آنجا بسوزیم بلکه قاعده در این است در سوره مبارکه سوره مریم دقت کنید؛ «وَ إِنْ مِنْکُمْ إِلّا وارِدُها
کانَ عَلى رَبِّکَ حَتْماً مَقْضِیّاً»؛ از شما کسی نیست که وارد جهنم نشود؛ خداوند متعال این جهنم رفتن را حتمی قرار داده است نه اینکه به جهنم برویم مثل همان هواپیماها که
اجازه می‌گیرند از آسمان تهران رد شوند به این شکل از فضای جهنم رد می‌شویم طوری هم نمیشود اما یک عده‌ای از آنجا می‌افتند اما خدوند فرمود: ما متقیان را نجات
می‌دهیم و نمی‌گذاریم به جهنم بیافتند، «وَ نَذَرُ الظّالِمِینَ فیها جِثِیّاً» اما بقیه ظالمین همه به جهنم می‌افتند؛ به هر حال یکی از فواید تقوا این است که انسان از فضای جهنم
رد می شود اما در جهنم نمی‌افتد. سید در ادامه می‌فرماید: پس فهمیدی که تمام سعادت در تقواست و مواظب باش که تقوا گنج بزرگی است.
منبع:
