این مرجع تقلید ظهر امروز در دیدار جمعی از دانش آموزان مدرسه هاجر قم، اظهار داشت: انسان در محیط خانواده، مدرسه و اجتماع تربیت می شود؛ اگر هریک از این امور رسالت خود را درست انجام دهند، انسان، تربیت اسلامی می شود.
وی به جایگاه حقوق والدین در اسلام اشاره کرد و افزود: هرکدام از والدین و فرزندان بر یکدیگر حقوقی دارند و نباید حقوق یکدیگر نادیده گرفته شود.
آیت الله مکارم شیرازی افزود: انسان در محیط خانواده، مدرسه و اجتماع تربیت می شود؛ اگر هر یک از این امور رسالت خود را درست انجام دهند، انسان تربیت اسلامی می شود و اگر هر کدام از این امور کوتاهی کنند انسان درست تربیت نخواهد شد.
وی بیان داشت: ان شاء الله هر سه محیط رسالت خود را در نظام جمهور اسلامی به درستی انجام دهند تا با همکاری هم انسانهای سالمی تربیت شوند و بتوانند به نظام و انقلاب خدمت صادقانه انجام دهند.
این مفسر قرآن کریم اظهار داشت: معصوم(ع) فرموده اند« اگر والدین و معلم به دانش آموز یک بسم الله یاد دهند، خدای متعال بهشت و برائت از جهنم را به او عطا خواهد کرد».
آیت الله مکارم شیرازی گفت: از جمله حقوق فرزند بر والدین، انتخاب نام نیکو، تعلیم قرآن و تربیت کردن براساس آموزه های دین است.
وی افزود: در حالات امام حسن و امام حسین(ع) آمده است که این دو بزرگوار با اخلاق عملی، رفتار و کردار درست، محبت، عطوفت و مهربانی، مرد میانسال را نصیحت کردند و باعث هدایت او شدند.
این مرجع تقلید بیان داشت: برای اجرای امر به معروف و نهی ازمنکر در جامعه بهترین راهکار، بیان از روی ادب و احترام است.
منبع:
مرحوم علامه طباطبائی (ره)
گوشه‌نشینی، ملازم با معرفت و یا موجب آن نیست ولی کسی که می‌خواهد اهل معرفت شود باید معاشرتش را مخصوصا با اهل غفلت و اهل دنیا کم کند و فرش هر مجلسی نباشد و کار شبانه روزی او در مجالس بیهوده صرف نشود و از معاشرتهای بی‌فایده و بی مغز تا می‌تواند اجتناب نماید و طوری نشود که با همه و در هر مجلسی حاضر شود هم چنین برای کسی که می خواهد اهل معرفت شود لازم است در خوردن حتی حلال میانه‌رو باشد و افراط نکند و شکمو و پرخور نباشد بلکه تا گرسنه نشده سر سفره حاضر نشود و تا اشتها دارد دست از غذا خوردن بردارد و از لحاظ خواب و سخن گفتن نیز باید حد اعتدال را مراعات نماید.
به نقل ازکتاب در محضر علامه طباطبایی
بهاءالدینی(ره):
مرحله اول اخلاق اسلامی تهذیب نفس خود است که انسان به واسطه آن آتش را از خود دور میکند آن‌گاه نوبت به تدبیر منزل می‌رسد و مرحله سوم تهذیب اداره و تطهیر جامعه و دور کردن آن از آتش است. انسان کامل کسی است که این مرحله را طی کند. کسی صلاحیت اداره جامعه را دارد که این سه منزل را طی کرده باشد.
به نقل ازکتاب آیت بصیرت
امام (ره):
تمام تعلیمات انبیاء برای نشان دادن مقصد است. راهی که انسان ناچار باید از آن عبور کند. انسان ناچار است از این عالم طبیعت به یک عالم دیگری عبور کند اگر سرخود باشد یک حیوانی است که از این عالم به عالم دیگر می‌رود و اگر چنانچه به راه انبیاء برود انسانیتش کامل می‌شود و هر چه بیشتر اطاعت کند بیشتر انسانیتش رشد میکند تمام کوشش انبیاء برای این بوده است که انسان را بسازند تعدیل کنند انسان طبیعی را مبدل کنند به یک انسان الهی .
به نقل ازکتاب صحیفه امام ج9
، امام صادق (ع) فرمودند:
فَزَکاةُ العَینِ انَّظَرُ بِالعِبَرِ وَالغَضُّ عَنِ الشَّهَواتِ وَ ما یضاهیها
زکات چشم به دیده عبرت نگریستن و چشم پوشی از شهوات و مانند آن است.
منبع:
(مصباح الشریعه، باب 21)
صدق غیبت در مواردی چون وبلاگ یا ضبط صوت و تصویر
حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای در جلسه درس خارج فقه خود که درتاریخ ۷دی‌ماه سال ۸۹ در ذیل بحثِ موارد استثناء از حکم حرمت غیبت بود، در پاسخ به سؤالی پیرامون صدق غیبت در مواردی چون ذکر در نوشته، وبلاگ یا ضبط صوت و تصویر و انتقال آن، به نکات مهمی در تبیین احکام آن اشاره فرمودند، که نظر به اهمیت بحث، این بخش از بیانات معظم‌له را در اختیار علاقه‌مندان و فعالان فضای مجازی قرار می‌دهیم.
ایشان بیان کردند: اینى که اصلاً این کار [غیبت] جایز است یا جایز نیست ولو به قصد اصلاح باشد، این را نمی‌شود به طور مطلق یک چنین چیزى را پابند شد، که ما بگوئیم ما چون می‌خواهیم در امر جامعه اصلاح کنیم، پس زیدى را، عمروى را یا یک جریانى را به طور مطلق مورد تهاجم قرار بدهیم، غیبت کنیم، حالا آن کسانى که این کارها را می‌کنند، خیلى اوقات به غیبت هم اکتفاء نمی‌کنند. خب، ملاحظه می‌کنید دیگر.
گاهى چیزهائى را مى‌آورند که معلوم نیست حدِّ غیبت(۱) بر او صادق باشد. شاید مصداق تهمت است، مصداق افتراء است، مصداق قول به غیر علم است، مصداق سبّ و شتم است. نمی‌شود این را گفت که اگر طرف قصد اصلاح دارد، پس بنابراین این جایز است براى او، نه، موارد استثناء همان مواردى است که [در کتب فقهی] ذکر شده است.
باید این موارد صدق کند، احراز بشود. این خیلی مهم است. واقعاً یکى از چیزهائى که ما همه‌مان [باید توجه کنیم]، به مردم هم باید بگوئیم، یاد بدهیم که توجه بکنند این است که: به صرف توهم این که حالا این کار مصلحت دارد، دستشان را، یا قلمشان را، یا وبلاگشان را آزاد نکنند که هر چه به دهنشان آمد، آن را بگویند؛ اینجور نیست، چون وسائل مدرن امروز همه مشمول همین حکم است. یعنى خواندن وبلاگ هم مثل خواندن کاغذ است، کتاب است، نامه است، مثل شنیدن حرف است. استماع غیبت شامل همه اینها می‌شود؛ یعنى ملاک استماع در اینها وجود دارد مسلّماً شنیدن به گوش خصوصیتى ندارد، خواندن در نامه هم عین همان است که ما در بحث استماع این را تأکید کردیم و عرض کردیم.
خب، دوربین هم همین جور است. فرض کنید که اگر چنانچه انسان یک خطایى را از کسى دید، این را رفت با دوربین ثبت کرد، بعد آمد یک جایى نشان داد؛ این هم همان است دیگر، چه فرقى میکند یعنى بایستى واقعاً به اینها توجه کرد. محیط را باید محیط اخلاقى کرد. ما اگر بخواهیم جامعه را اصلاح بکنیم، این اصلاح فقط به این نیست که انسان از افراد غیبت بکند. راه‌هاى دیگرى هم وجود دارد. حالا من غیبت را عرض میکنم. فضلاً(۲) از تهمت و افتراء و اینها.
بنده یک وقتى به یک مناسبتى در یک صحبت عمومى عرض کردم به مردم که قرآن کریم می‌فرماید: «لولا اذ سمعتموه ظن المؤمنون و المؤمنات بأنفسهم خیراً»؛(۳) یعنی وقتى افک(۴) را شنیدید چرا به همدیگر حسن‌ظن نداشتید؟ یعنى از اول رد کنید افک را. [اگر] آمدند به یک نفرى تهمت زدند، یک چیزى را گفتند – حالا یا با عنوان تهمت یا به عنوان غیبت – چرا قبول می‌کنید؟ ببینید این کلمه لولاى تحذیریه در قرآن و در کلام عرب خیلى معناى وسیعى دارد، فقط معنایش «چرا» نیست، که ما بگوئیم چرا این کار را نکردى. چراى با تأکید است. یعنى آه، واى، چرا؛ معناى «لولا» این است؛ تحذیریه است.
حرف‌های آشکار یکدیگر را نقد کنید…
{چرا} «لولا اذ سمعتموه ظن المؤمنون و المؤمنات بأنفسهم [خیراً]»؛ یعنی چرا به هم ظن نیک ندارید، چرا به هم حسن‌ظن ندارید. تا فوراً کسى آمد، شما بگوئید بله، احتمال درستى‌اش هم اگر بود، آدم به صورت یقین آن را بداند و نقل بکند. این درست نیست، این ممنوع است. این چیزى که امروز مورد ابتلاست در جامعه ما، از همان چیزهائى است که بایست از همین ادله غیبت بفهمیم که درست نیست؛ این وضعى که وجود دارد درست نیست. البته انتقاد منطقى، گفتن حرف صحیح اینقدر حرفهاى آشکار وجود دارد که انسان اگر ذکر آنها را بکند، اصلاً هم غیبت نیست، و می‌تواند انسان نقد بکند. بله مسلّم است.
امروز یک جریان صحیح و حقّى در جامعه ما وجود دارد، جریان‌هاى باطلى هم وجود دارد که به انواع و اقسام طرق می‌خواهند جامعه را خراب کنند، انقلاب را منحرف کنند؛ در این شکى نیست. آدم‌هایى هم در رأس این جریانات هستند. چه لزومى دارد که انسان به این آدمها تهمت بزند. چه لزومى دارد که غیبت اینها را بکند. حرف آشکار اینقدر دارند؛ همان حرفهاى آشکار را بیان بکنند، تبیین کنند، توضیح بدهند، مطلب روشن خواهد شد؛ هیچ نیازى به غیبت کردن نیست که آدم بگوید حالا ما براى اصلاح مثلاً غیبت می‌کنیم.
بنابراین به نظر من همین ادله‌اى که در باب غیبت خواندیم، این تمام المراد را به ما نشان می‌دهد؛ یعنى واقعاً همانى که باید بفهمیم از شرع مقدس همین را انسان می‌فهمد و تشخیص می‌دهد. باید بر طبق همین هم عمل کرد.
۱) معنی غیبت، تعریف غیبت
۲) تا چه رسد به
۳) سوره‌ی نور، آیه ۱۲
۴) تهمت، افترا، نسبت ناروا
منبع:
حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای در جلسه درس خارج فقه۷دی‌ماه سال ۸۹
سازمان سلامت جهانی گزارشی منتشر کرده است که در آن به تشریح ۱۰ اثر خطرناک و جبران‌ناپذیر «امواج وای‌فای» بر بدن انسان از جمله افزایش امکان ابتلا به سرطان، خنثی‌سازی اسپرم مردان و ناباروری در مردان و زنان پرداخته است.
سازمان سلامت جهانی Global Healing Center به تازگی گزارشی منتشر کرده است که به ۱۰ اثر مخرب امواج «وای‌فای» بر روی بدن انسان اشاره دارد.
امروزه دسترسی به وای‌فای بسیار آسان است و با یک دستگاه کوچکی به نام مودم می‌توانید از طریق گوشیهای هوشمند و لپ‌تاپ شخصی خود به وای‌فای و از طریق آن به اینترنت دسترسی داشته باشید؛ این دستگاه در عین امکان دسترسی آسان به فضای مجازی و اینترنت دارای آثار مخرب و البته پنهانی است که از طریق امواج تولیدی توسط آن به بدن انسان وارد می‌شود.
دستگاه‌های مودم با قابلیت وای‌فای نخستین بار در سال ۱۹۹۷ به بازار عرضه شدند که از همان زمان، دانشمندان و کارشناسان به بررسی و تحقیق در مورد آنها و امواج تولیدی آنها پرداختند؛ تحقیقات به عمل آمده نشان داد که امواج تولیدی توسط این دستگاه آثار مخربی بر روی مغز و بدن انسان به خصوص در کودکان می‌گذارد.
البته نتایج به دست آمده، در سالهای اخیر کسب نشده و مدتهاست که گزارشهای متعددی در مورد اثرات مخرب وای‌فای منتشر شده است به عنوان مثال در سال ۲۰۰۸ یکی از کارشناسان امریکایی مقاله‌ای با عنوان «کنترل مغز توسط گوشیهای هوشمند» منتشر کرد که در آن اثرات خطرناک وای‌فای را بازگو کرده بود.
گذشته از موارد ذکر شده، گزارش سازمان بهداشت جهانی نشان از ۱۰ واقعیت خطرناک در مورد امواج وای‌فای دارد که در ادامه به تشریح آن می‌پردازیم:
افزایش مشکلات بیخوابی به واسطه وای فای
تا به حال به این توجه کرده‌اید که پس از استفاده از وای‌فای به راحتی نمی‌توانید بخوابید و تنها در تخت به خود می‌پیچید؟ در یک آمارگیری که در سال ۲۰۰۷ به عمل آمد، گزارشهایی منتشر شد که نشان می‌داد بسیاری از افراد از مشکل بیخوابی رنج می‌برند.
مطالعات و تحقیقات نشان می‌دهد که امواجی که از وای‌فای تولید می‌شوند از جنس الکترومغناطیس هستند و این امواج بر روی خواب انسانها تأثیر می‌گذارد؛ در سال ۲۰۰۷ در این مورد آزمایشی انجام گرفت به این صورت که تعدادی از افراد را در اتاقی قرار دادند که در معرض امواج الکترومغناطیسی قرار داشتند، در سوی دیگر تعدادی از افراد را در اتاقی قرار دادند که از این امواج به دور بودند.
پس از انجام این آزمایش مشاهده شد که آن دسته از افراد که در معرض امواج الکترومغناطیسی قرار داشتند، الگوهای موجی واقع در مغز که مربوط به خواب آنها می‌شود، تغییر کرد و به سختی می‌توانستند بخوابند.
گزارشات و تحقیقات نشان می‌دهد که خوابیدن در کنار یک تلفن همراه متصل به وای‌فای یا در آپارتمانی که تعداد زیادی وای‌فای در آن مشغول به کار است، یک بمباران امواج را روی بدن افراد انجام می‌دهد که موجب مشکلات شدید در خواب می‌شود و الگوهای یک خواب آرام و طبیعی را به طور کلی از بین می‌برد.
از طرفی بروز مشکلات عمده در خواب، مشکلات اساسی دیگری نیز در پی دارد که از جمله آنها می‌توان به افسردگی و فشار خون بالا اشاره کرد.
کاهش رشد کودکان
تحقیقات نشان می‌دهد که امواج تولید شده از مودمها همچنین اینترنت نسل سوم و چهارم (۳G و ۴G) بر روی رشد بافتهای سلولی بدن انسان به‌خصوص جنین تأثیر مستقیم می‌گذارد و موجب کاهش رشد آنها می‌شود.
پژوهشی در سال ۲۰۰۹ توسط یکی از دانشمندان استرالیایی نشان می‌دهد که امواج الکترومغناطیسی، سنتز پروتئین (محل تولید پروتئین در بدن) را از بین می‌برد؛ این دانشمند استرالیایی طی یادداشتی نوشت: «سنتز پروتئین وظیفه تولید پروتئین در بدن را بر عهده دارد که موجب رشد بافتها و سلولهای بدن در کودکان و جوانان می‌شود لذا می‌توان نتیجه گرفت که افراد در این سن و سال بیشتر از افراد دیگر در معرض خطر از سوی این امواج هستند.»
کاهش رشد سلولهای بدن و گیاهان…
در سال ۲۰۱۳ گروهی از دانش‌آموزان دانمارکی اذعان داشتند، شبهایی که در کنار گوشیهای موبایلشان می‌خوابند، پس از بیدار شدن از خواب تمرکز لازم را ندارند و نمی‌توانند بر روی درسهایشان تمرکز کرده و آنها را فرا بگیرند؛ پس از مطرح شدن این مسئله، تحقیقات بر روی آن آغاز شد و گروهی از دانشمندان این آزمایش را بر روی گیاهان انجام دادند به این صورت که تعدادی از گیاهان را در اتاقی همراه با امواج وای‌فای و تعدادی دیگر را در اتاقی خالی از هر گونه امواجی قرار دادند؛ پس از مدتی مشاهده شد که آن دسته از گیاهانی که در معرض تشعشات وای‌فای قرار داشتند، هیچ رشدی نکرده‌اند در حالی که دسته دیگر رشد قابل توجهی داشتند.
کاهش عملکرد مغز با امواج اینترنت ۳G و ۴G
همزمان با اذعان دانش‌آموزان دانمارکی مبنی بر عدم تمرکز لازم پس از خوابیدن نزدیک گوشی موبایل، دانشمندان شروع به تحقیقاتی راجع به اینترنت نسل سوم و چهارم اینترنت کردند که پس از یک سال یعنی در سال ۲۰۱۴ به این نتیجه رسیدند که امواج این نسل از اینترنت خطرناکتر از امواج وای‌فای هستند و موجب کاهش عملکرد مغز می‌شود و فعالیت آن را کم میکند.
کاهش فعالیت مغز در زنان
گروهی متشکل از ۱۵ زن و ۱۵ مرد برای انجام آزمایشی، داوطلب به تست هوش شدند؛ در ابتدا، تمامی شرکت‌کنندگان در مکانی امتحان دادند که از اشعات و امواج وای‌فای دور بود که این امتحان بدون هیچ مشکل و اثرات پیچیده‌ای برگزار شد.
در مرحله بعدی، شرکت‌کنندگان در معرض موجی به طول ۲٫۴ گیگاهرتز از طرف یک وای‌فای قرار گرفتند؛ در هنگام برگزاری این امتحان، عملکرد مغز در همه افراد بررسی شد که پس از این بررسیها مشخص شد که عملکرد مغز زنان حاضر در امتحان به شدت کاهش یافت همچنین از نظر فیزیکی و انرژی لازم نسبت به مردان ضعف داشتند لذا می‌توان گفت که اثرات این امواج بر روی افرادی که بدن نسبتاً ضعیف‌تری دارند، مشهودتر است.
خنثی‌سازی اسپرم بدن مردان با امواج وای فای
در گذشته دانشمندان به این نتیجه رسیده بودند که حرارت ناشی از لپ‌تاپها موجب از بین رفتن اسپرم مردان می‌شود اما امروزه تحقیقات نشان می‌دهد که این موضوع تنها به این حرارت ختم نمی‌شود؛ تحقیقات به عمل آمده نشان می‌دهد که امواج ناشی از وای‌فای موجب کاهش حرکت اسپرم در بدن مردان و شکسته شدن DNA می‌شود؛ مطالعات و آزمایشهای انجام شده بر روی بدن انسانها و حیوانات نشان می‌دهد که این امواج اثرات مخربی بر روی اسپرم و DNA در مردان دارند.
ناباروری در زنان
گزارشها، مطالعات و آزمایشهایی که بر روی حیوانات انجام شده، نشان می‌دهد که برخی از طول موجهای امواج ناشی از وای‌فای موجب عدم تخم‌گذاری آنها می‌شود؛ با انجام تحقیقات بیشتر نتایجی به دست آمد که نشان می‌دهد امواج ناشی از وای‌فای، برخی از بافتهای بدن زنان و تخمدانهای آنها را ضعیف میکند که این موضوع امکان ناباروری در زنان را به شدت افزایش می‌دهد.
دانشگاه کارولینسکای سوئد در سال ۲۰۱۱ گزارشی منتشر کرد که در این گزارش به دو چیز هشدار داده شده است؛ نخست اینکه زنان حامله نباید از دستگاه‌های وایرلس استفاده کنند و از دیگر کاربران این دستگاه‌ها نیز باید دوری کنند.
همچنین استانداردهای کشور امریکا و کانادا برای امواج رادیویی و اشعات وای‌فای مناسب نیست و می‌تواند به زنان باردار و جنین داخل شکمشان آسیب وارد کند.
افزایش استرس و بیماریهای قلبی
تا به حال به این موضوع دقت کرده‌اید که چرا زمانی که به مودم یا گوشیهایی که از نسل سوم و چهارم اینترنت استفاده می‌کنند، نزدیک می‌شوید، ضربان قلبتان تند‌تند می‌زند؟ تا به حال توجه کرده‌اید زمانی که گوشی موبایلتان را در جیب لباستان قرار می‌دهید ضربان قلبتان شدید و نامنظم می‌شود؟
آزمایشی در سال ۲۰۱۵ که بر روی ۶۹ نفر به عمل آمد نشان داد که همه این افراد در مواجهه با امواج الکترومغناطیسی عکس‌العمل نشان دادند و تعداد ضربان قلبشان افزایش یافت؛ این افزایش ضربان قلب دقیقاً به زمانی شبیه است که افراد دارای استرس ناشی از برخی عوامل مانند امتحان، کار، تصادفات و … دارند.
افزایش امکان ابتلا به سرطان به واسطه امواج وای فای
بحث سرطان ناشی از این امواج بسیار بحث بزرگ و پیچیده‌ای است که هنوز صد‌در‌صد ثابت نشده است اما آزمایشهایی بر روی گونه‌های مختلفی از حیوانات به عمل آمده که نشان می‌دهد، قرار گرفتن در معرض تشعشات وای‌فای می‌تواند امکان مبتلا شدن به سرطان را در آنها افزایش دهد البته مطالعات چندانی در این رابطه به عمل نیامده اما گزارشات از سرطانزا بودن این امواج خبر می‌دهند.
آزمایشی در سال گذشته نشان داد که یک دختر ۲۱ ساله بر اثر قرار گرفتن در معرض تشعشات وای‌فای دچار سرطان سینه شد؛ والدین این شخص اذعان داشته بودند که هیچگونه تجربه و سابقه‌ای در داشتن این سرطان نداشتند.
با تحقیقات بیشتر بر روی این شخص مبتلا به سرطان سینه مشخص شد که این شخص گوشی موبایل خود را در جیب واقع بر روی سینه خود قرار می‌داده که این سرطان نیز از همانجا رشد کرده و تمام بدن وی را فرا گرفته است.
کاهش تولید ماده ملاتونین در مغز و و ال ــ کارنیتین در عضلات و کبد
باید در نظر گرفت که راه‌هایی برای مقابله با این اشعات وجود دارد که البته تنها می‌تواند اثرات آنها را تا حدودی کاهش دهد اما نمی‌تواند به طور صد‌در‌صد اثرات آنها را خنثی کند؛ نخست اینکه امواج وای‌فای موجب کاهش تولید ماده ملاتونین در مغز می‌شود.
ملاتونین ماده‌ای است که توسط یک غذه کوچک در مغز تولید می‌شود و به تنظیم چرخه خواب و بیداری در بدن کمک میکند، مقداری از این ماده را می‌توان در برخی از مواد غذایی یافت لذا استفاده از غذاها یا موادی که دارای ملاتونین است می‌تواند تا حدودی از بروز این مشکل جلوگیری کند ضمن اینکه داروی شیمیایی ملاتونین در بازار نیز موجود است.
دیگر اثرات مخرب این اشعات کاهش تولید ماده «ال ــ کارنیتین» است؛ ال ــ کارنیتین ماده‌ای است که در بافت عضلات و کبد ساخته می‌شود و وظیفه اصلی آن در بدن، کمک به سوخت و ساز و تبدیل غذا به انرژی است که در برخی مواد غذایی و داروهای شیمیایی یافت می‌شود بنابراین استفاده از مواد غذایی یا داروهایی که دارای ماده ال ــ کارنیتین هستند می‌تواند از بروز این کاهش، جلوگیری کنند.
برخی از راه‌های مقابله با امواج وای‌فای
با وجود اینکه ملاتونین و ال ــ کارنیتین تا حدودی می‌تواند اثرات اشعات را کاهش دهد اما نمی‌تواند موجب رد شدن آنها از بدن شوند؛ با توجه به تعداد گوشیهای هوشمند و مودمهای روشن در اطراف خود، به راحتی می‌توان نتیجه گرفت که این بمب باران امواج را نمی‌توان با مصرف دارو کنترل کرد.
پس با این وجود نمی‌توان موجب انسداد ورود این اشعات به بدن شد اما راه‌هایی وجود دارد که می‌توان با انجام آنها تا حدودی اثرات مخرب و جبران‌ناپذیر آن را کنترل کرد؛ رعایت کردن سه نکته می‌تواند از خطرات و آثار مخرب این امواج را تا حدودی کاهش دهد.
نخست اینکه تا جایی که ممکن است گوشی هوشمند، لپ‌تاپ، تبلت و دیگر دستگاه‌های ارتباطی را نزدیک به بدن خود نگاه ندارید به‌خصوص در مواقعی که می‌خواهید بخوابید؛ دومین نکته این است که به هنگام خواب این وسایل به خصوص مودم خود را خاموش کنید و سوم اینکه از استفاده و نگاه داشتن مودم وای فای خود در اتاق خواب خود به شدت پرهیز کنید
